Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 79: Câu nghi vấn (Tiếp theo)

Nội dung text: Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 79: Câu nghi vấn (Tiếp theo)

1. KIỂM TRA BÀI CŨ - Ñaëc ñieåm hình thöùc cuûa caâu nghi vaán? - Chöùc naêng chính cuûa caâu nghi vaán laø gì? - Khi keát thuùc caâu nghi vaán thöôøng duøng daáu caâu gì?
2. Tiết 79
3. Tieát 79 PHAÀN B. 1/ Ví duï: I/ ÑAËC ÑIEÅM HÌNH THÖÙC VAØ CHÖÙC NAÊNG CHÍNH: II/ LUYEÄN TAÄP : III/ NHÖÕNG CHÖÙC NAÊNG KHAÙC: 1/ Ví duï : Caùc ñoaïn trích SGK/20 - 21.
4. 1/ Ví duï : a) Naêm nay ñaøo laïi nôû Nhöõng ngöôøi muoân naêm Khoâng thaáy oâng ñoà xöa cuõ b) Cai leä khoâng ñeå cho chòHoànñöôïc ôû ñaâunoùi baâyheát giôøcaâu, ? trôïn ngöôïc hai maét, haén quaùt : - Maøy ñònh noùi cho cha maøy nghe ñaáy aø ?” c) Ñeâ vôõ roài ! Ñeâ vôõ roài, thôøi oâng caùch chuùng coå chuùng maøy, thôøi oâng boû tuø chuùng maøy!Coù bieát khoâng ? Lính ñaâu ? Sao bay daùm ñeå cho noù chaïy xoàng xoäc vaøo ñaây nhö vaäy ? Khoâng coøn pheùp taéc gì nöõa aø ?” d) Moät ngöôøi haèng ngaøy chæ caëm cuïi lo laéng vì mình, theá maø khi xem truyeän hay ngaâm thô coù theå vui, buoàn, giaän cuøng nhöõng ngöôøi ôû ñaâu ñaâu, haù chaúng phaûi laø chöùng côù cho caùi maõnh löïc laï luøng cuûa vaên chöông hay sao ? e) Ñeán löôït boá toâi ngaây ngöôøi ra nhö khoâng tin vaøo maét mình- Con: gaùi toâi veõ ñaáy ö ? Chaû leõ laïi ñuùng laø noù, caùi con Meøo hay luïc loïi aáy ! ”
5. Tieát 79 PHAÀN B. 1/ Ví duï: Caùc caâu nghi I/ ÑAËC ÑIEÅM HÌNH THÖÙC VAØ CHÖÙC NAÊNG vaán trong caùc ñoaïn trích: CHÍNH: a) Nhöõng ngöôøi muoân naêm II/ LUYEÄN TAÄP : cuõ ñaâu ? b) MaøyHoàn ñònhôû noùi baây cho giôø cha maøy ngheaø ñaáy ? III/ NHÖÕNG CHÖÙC NAÊNG KHAÙC: c) Coù bieát khoâng ? Línhñaâu ? bay daùm ñeå cho noù 1/ Ví duï : Caùc ñoaïn trích SGK/20 - Sao 21. chaïy xoàng xoäc vaøo ñaâyvaäy nhö ? Khoâng coøn pheùp taécgì nöõaaø ? d) Caû ñoaïn trích laø moät caâu nghi vaán.( hay sao ? ) (e) “Con gaùi toâi veõ ñaáyö ? Chaû leõ laïi ñuùng laø noù, caùi con Meøo hay luïc loïi aáy ! ”
6. Thaûo luaän nhoùm 4 em / nhoùm – Thôøi gian : 5 phuùt Caâu nghi vaán trong caùc ví duï treân coù duøng ñeå hoûi khoâng ? Neáu khoâng duøng ñeå hoûi thì ñeå laøm gì ?
7. Tieát 79 PHAÀN B. 1/ Ví duï: 1/ Ví duï : Caùc ñoaïn trích SGK/20 - 21. a) Nhöõng ngöôøi muoân naêm cuõ a) →boäc loä tình caûm, caûm Hoàn ôû ñaâu baây giôø ? xuùc. b) Maøy ñònh noùi cho cha maøy b) →ñe doïa. nghe ñaáy aø ? c) Coù bieát khoâng ? Lính ñaâu? Sao bay daùm ñeå cho noù c) →ñe doïa. chaïy xoàng xoäc vaøo ñaây nhövaäy ? Khoâng coøn pheùp taécgì nöõaaø ? d) Caû ñoaïn trích laø moät caâu d) →khaúng ñònh. nghi vaán. ( hay sao ? ) (e) “Con gaùi toâi veõ ñaáyö ? Chaû leõ laïi ñuùng laø noù, caùi con Meøo e) →boäc loä tình caûm, caûm hay luïc loïi aáy ! ” xuùc.
8. Tieát 79 PHAÀN B. 1/ Ví duï: 1/ Ví duï : Caùc ñoaïn trích SGK/20 - 21. a) →boäc loä tình caûm, caûm xuùc. b)→ñe doïa.c) →ñe doïa.d) → khaúng * Con gaùi toâi veõ ñaáy ö ? e) →boäc loä tình caûm, caûmñònh. xuùc. g ) Ai laïi laøm theá Chaû nheõ laïi ñuùng laø noù, bao giôø ? g) →Phuû ñònh caùi con Meøo hay luïc loïi h ) Em coù theå lau aáy !*Nhôù ai goùc beå queâ baûng giuùpngöôøicoâ ñöôïc h) →caàu khieán khoângNhôù ?ai goùc beå beân trôøi i) i ) Vöøabô vôböôùc . ra →chaøo ngoõ, chò Höông(Taûnthaáy Ñaø) Neáu khoâng duøng ñeå hoûi coù baùc* VaøBaroài ñiconñeánthaáygaànñieàu theå keát thuùc baèng daáu chaám mình,gì xaûychòñeáncaát tieáng( Buoåi: hoïc than, daáu chaám, daáu chaám cuoái -cuøngBaùc )Ba ñi laøm löûng2). Ghi nhôù - SGK trang ñaáy aï ? 22
9. 1/ Ví duï : Caùc ñoaïn trích SGK/20 - 21. a) →boäc loä tình caûm, caûm xuùc. b)→ñe doïa. c) →ñe doïa. d) → khaúng ñònh. e) →boäc loä tình caûm, caûm xuùc. g) →Phuû ñònh h)→caàu khieán i) →chaøo Neáu khoâng duøng ñeå hoûi coù theå keát thuùc baèng daáu chaám than,daáu chaám löûng, daáu chaám. 2) Ghi nhôù - SGK trang 22
10. Troø chôi Lôùp chia thaønh 2 ñoäi A vaø B -Yeâu caàu : Xaùc ñònh ñaëc ñieåm hình thöùc, chöùc naêng, daáu caâu cuûa caâu nghi vaán? - Maùy hieän töøng caâu, neáu moät baïn trong ñoäi laøm sai thì trong 5 giaây baïn khaùc coù theå tieáp söùc traû lôøi . - Ñoäi thaéng laø ñoäi coù nhieàu caâu ñuùng .
11. Troø chôi Nhôù sao tieáng moõ röøng chieàu Ai laøm cho khoùi leân trôøi NeáuChaøyBaùc Troùtkhoâng Ñònhñeâm ñaõ loøng ñi neäncoùngaøy roài tieàngaây coáisao naïp vieäcnoäpñeàu Baùc thaùi söuchoângñeàu ôi vu !baây suoái (quy Toágai giôø xa Höõu ,thì ) Cho möa xuoáng ñaát, cho ngöôøi bieät ly. oângCoønTieànBaø seõ nhôø laõodôõ löng caûlöôïngchöa nhaøñaõ ñi saünbeå maøy haøng thöông vieäc ñi, cô gìchöûi( aøbaøiToá chaúng ? (maéngHöõunaøo Kim xong! chaêng.) thoâiLaân aø) ! Loøng rieâng rieâng nhöõng kính( Taûn yeâu Ñaø ) ( Nguyeãn( Nguyeãn( Ngoâ Du TaátDu ) )Toá Choàng chung chöa deã ai chieàu cho ai. ) (Nguyeãn Du )
12. Tieát 79 : PHAÀN B. I/ ÑAËC ÑIEÅM HÌNH THÖÙC VAØ CHÖÙC NAÊNG CHÍNH: II/ LUYEÄN TAÄP : III/ NHÖÕNG CHÖÙC NAÊNG KHAÙC: 1/ Ví duï : Caùc ñoaïn trích SGK/20 - 21. a) →boäc loä tình caûm, caûm xuùc. b)→ñe doïa. c) →ñe doïa. d) → khaúng ñònh. e) →boäc loä tình caûm, caûm xuùc. g) →Phuû ñònh h)→caàu khieán i) →chaøo Neáu khoâng duøng ñeå hoûi coù theå keát thuùc baèng daáu chaám than,daáu chaám löûng, daáu chaám. 2) Ghi nhôù - SGK trang 22 IV/ LUYEÄN TAÄP : 1/ Baøi 1: (SGK) Tìm caâu nghi vaán vaø chöùc naêng:
13. 1/ Baøi 1: (SGK/22-23) Tìm caâu nghi vaán vaø chöùc naêng: a) Hôõi ôi laõo Haïc! Thì ra ñeán luùc cuøng laõo cuõng coù theå laøm lieàu nhö ai heát Moät ngöôøi nhö theá aáy ! Moät ngöôøi ñaõ khoùc vì troùt löøa moät con choù ! Moät ngöôøi nhòn aên ñeå tieàn laïi laøm ma, bôûi khoâng muoán lieân luïy ñeán haøng xoùm, laùng gieàng Con ngöôøi ñaùng kính aáy baây giôø cuõng theo goùt Binh Tö ñeå coù aên ö ? Cuoäc ñôøi quaû thaät cöù moãi ngaøy moät theâm ñaùng buoàn Duøng ñeå boäc loä tình caûm, caûm (Nam Cao,Laõo Haïc) xuùc (baên khoaên, nghi ngaïi) b) Naøo ñaâu nhöõng ñeâm vaøng beân bôø suoái Ta say moài ñöùng uoáng aùnh traêng tan ? → Trong caû ñoaïn thô, Ñaâu nhöõng ngaøy möa chuyeån boán phöông ngaøn tröø “Than oâi!”, taát caû Ta laëng ngaém giang sôn ta ñoåi môùi ? caùc caâu coøn laïi ñeàu laø Ñaâu nhöõng bình minh caây xanh naéng goäi, caâu nghi vaán Tieáng chim ca giaác nguû ta töng böøng ? Ñaâu nhöõng chieàu leânh laùng maùu sau röøng Duøng ñeå phuû ñònh vaø Ta ñôïi cheát maûnh maët trôøi gay gaét, boäc loä tình caûm, caûm Ñeå ta chieám laáy rieâng phaàn bí maät ? xuùc - Than oâi ! Thôøi oanh lieät nay coøn ñaâu ?(Theá Löõ, Nhôù röøng)
14. 1/ Baøi 1: (SGK/22-23) Tìm caâu nghi vaán vaø chöùc naêng: c) Moät chieác laù ruïng laø moät bieåu hieän cho moät caûnh bieät ly. Vaäy thì söï bieät ly khoâng chæ coù moät nghóa buoàn raàu, khoå sôû. Sao ta khoâng ngaém söï bieät ly theo taâm hoàn moät chieác laù nheï nhaøng rôi ? (Khaùi Höng, Laù ruïng) Duøng ñeå caàu khieán d) Vaâng, thöû töôûng töôïng moät quaû bong boùng khoâng bao giôø vôõ, khoâng theå bay maát, noù cöù coøn maõi nhö moät vaät lì lôïm OÂi, neáu theá thì coøn ñaâu laø quaû boùng bay ? (Hoaøng Phuû Ngoïc Töôøng, Ngöôøi ham chôi) Duøng ñeå phuû ñònh vaø boäc loä tình caûm, caûm xuùc
15. 1/ Ví duï : Caùc ñoaïn trích SGK/20 - 21. a) →boäc loä tình caûm, caûm xuùc. b)→ñe doïa. c) →ñe doïa. d) → khaúng ñònh. e) →boäc loä tình caûm, caûm xuùc. g) →Phuû ñònh h)→caàu khieán i) →chaøo Neáu khoâng duøng ñeå hoûi coù theå keát thuùc baèng daáu chaám than,daáu chaám löûng, daáu chaám. 2) Ghi nhôù - SGK trang 22 IV/ LUYEÄN TAÄP : 1/ Baøi 1: (SGK) Tìm caâu nghi vaán vaø chöùc naêng: 2/ Baøi 2: (SGK) Xaùc ñònh caâu nghi vaán, ñaëc ñieåm hình thöùc, chöùc naêng vaø thay theá caâu coù yù nghóa töông ñöông: chæ laøm caâu a vaø d
16. 2/ Baøi 2: (SGK/23) Xaùc ñònh caâu nghi vaán, ñaëc ñieåm hình thöùc, chöùc naêng vaø thay theá caâu coù yù nghóa töông ñöông: a) - Sao cuï lo xa quaù theá ? Cuï coøn khoûe laém, chöa cheát ñaâu maø sôï! Cuï cöù ñeå tieàn aáy maø aên, luùc cheát haõy hay! Toäi gì baây giôø nhòn ñoùi maø tieàn ñeå laïi ? - Khoâng, oâng giaùo aï! AÊn maõi heát ñi thì ñeán luùc cheát laáy gì maø lo lieäu ? (Nam Cao, Laõo Haïc) - Chöùc naêng: phuû ñònh. - Thay theá caâu coù yù nghóa töông ñöông: + Cuï khoâng neân lo xa quaù nhö theá ! + Baây giôø khoâng neân nhòn ñoùi maø tieàn ñeå laïi. + AÊn maõi heát ñi thì ñeán luùc cheát khoâng coù tieàn maø lo lieäu. d) Vua sai lính ñieäu em beù vaøo, phaùn hoûi: - Thaèng beù kia, maøy coù vieäc gì ? Sao laïi ñeán ñaây maø khoùc ? (Em beù thoâng minh) - Chöùc naêng: duøng ñeå hoûi. - Thay theá caâu coù yù nghóa töông ñöông: khoâng theå coù caâu thay theá.
17. 1/ Ví duï : Caùc ñoaïn trích SGK/20 - 21. a) →boäc loä tình caûm, caûm xuùc. Baøi taäp 3 sgk /24 b)→ñe doïa. c) →ñe doïa. d) → khaúng ñònh. e) →boäc loä tình caûm, caûm xuùc. Ñaët caâu nghi vaán g) →Phuû ñònh h)→caàu khieán i) →chaøo duøng ñeå: Neáu khoâng duøng ñeå hoûi coù theå keát thuùc baèng daáu chaám than,daáu chaám löûng, daáu chaám. -yeâu caàu keå laïi noäi 2) Ghi nhôù - SGK trang 22 dung phim IV/ LUYEÄN TAÄP : 1/ Baøi 1: (SGK) Tìm caâu nghi vaán vaø chöùc naêng: -Boäc loä tình caûm caûm a:“ Con ngöôøi ñaùng ö ?” → Boäc loä tình caûm,caûm xuùc b: tröø “Than oâi ! ” → Phuû ñònh, boäc loä caûm xuùc xuùc tröôùc soá phaän cuûa c: “Sao ta rôi ?”→ Caàu khieán d: “OÂi bay ?” → Phuû ñònh, boäc loä tình caûm,caûm xuùc. moät nhaân vaät vaên hoïc . 2/ Baøi 2: (SGK) Xaùc ñònh caâu nghi vaán, ñaëc ñieåm hình thöùc, chöùc naêng vaø thay theá caâu coù yù nghóa töông ñöông: (veà nhaø laøm tieáp caâu b vaø c) 3/ Baøi 3: (SGK) : ñaët caâu
18. 1/ Ví duï : Caùc ñoaïn trích SGK/20 - 21. Baøi 4/22: Caùc caâu “ Anh aên côm chöa ?” a) →boäc loä tình caûm, caûm xuùc. “Caäu ñoïc saùch ñaáy aø?” “ Em di b)→ñe doïa. c) →ñe doïa. d) → khaúng ñònh. e) →boäc loä tình caûm, caûm xuùc. ñaâu ñaáy” khoâng duøng ñeå hoûi. g) →Phuû ñònh h)→caàu khieán i) →chaøo Vaäy trong nhöõng tröôøng ñoù, caâu Neáu khoâng duøng ñeå hoûi coù theå keát thuùc baèng nghi vaán duøng ñeå laøm gì ? Moái daáu chaám than,daáu chaám löûng, daáu chaám. quan heä giöõa ngöôøi noùi vôùi 2) Ghi nhôù - SGK trang 22 IV/ LUYEÄN TAÄP : ngöôøi nghe ôû ñaây nhö theá naøo ? 1/ Baøi 1: (SGK) Tìm caâu nghi vaán vaø chöùc naêng: a:“ Con ngöôøi ñaùng ö ?” → Boäc loä tình caûm,caûm xuùc b: tröø “Than oâi ! ” → Phuû ñònh, boäc loä caûm xuùc ➔duøng ñeå chaøo, loái chaøo cuûa c: “Sao ta rôi ?”→ Caàu khieán ngöôøi Vieät Nam. Ngöôøi nghe d: “OÂi bay ?” → Phuû ñònh, boäc loä tình caûm,caûm xuùc. khoâng nhaát thieát traû lôøi,coù 2/ Baøi 2: (SGK) Xaùc ñònh caâu nghi vaán, ñaëc ñieåm hình thöùc, chöùc naêng vaø thay theá caâu coù yù nghóa theå ñaùp laïi baèng caâu chaøo töông ñöông: (veà nhaø laøm tieáp caâu b) vaø c) khaùc→Theå hieän quan heä thaân maät giöõa ngöôøi noùi vaø 3/ Baøi 3: (SGK) : ñaët caâu 4/ Baøi 4 : (SGK) : töï söûa ngöôøi nghe .
19. ÑIEÀN VAØO SÔ ÑOÀ : CAÂU NGHI VAÁN ÑAËC ÑIEÅM HÌNH THÖÙC CHÖÙC NAÊNG DAÁU KEÁT THUÙC CAÂU Coù nhöõng töø nghi vaán Chöùc naêng chính: ( ai, gì, naøo, sao, haû, duøng ñeå hoûi Daáu chaám hoûi chöù ) hoaëc töø hay (noái caùc quan heä löïa choïn) Chöùc naêng khaùc : Daáu chaám, daáu duøng ñeå caàu khieán, chaám than hoaëc khaúng ñònh, phuû ñònh, daáu chaám löûng ñe doaï, boäc loä tình caûm, caûm xuùc
20. ÑIEÀN VAØO SÔ ÑOÀ : CAÂU NGHI VAÁN ÑAËC ÑIEÅM HÌNH THÖÙC CHÖÙC NAÊNG DAÁU KEÁT THUÙC CAÂU Coù nhöõng töø nghi vaán Chöùc naêng chính: ( ai, gì, naøo, sao, haû, duøng ñeå hoûi Daáu chaám hoûi chöù ) hoaëc töø hay (noái caùc quan heä löïa choïn) Chöùc naêng khaùc : Daáu chaám, daáu duøng ñeå caàu khieán, chaám than hoaëc khaúng ñònh, phuû ñònh, daáu chaám löûng ñe doaï, boäc loä tình caûm, caûm xuùc Löu yù : Khi nhaän dieän caâu, caàn ñaët caâu trong hoaøn caûnh giao tieáp cuï theå
21. PHAÀN B. DẶN DOØ: 1/ Baøi 1: (SGK) Tìm caâu nghi vaán vaø chöùc naêng: - Baøi cuõ : + Hoïc baøi 2/ Baøi 2: (SGK) Xaùc ñònh caâu nghi vaán, ñaëc + Laøm baøi taäp. ñieåm hình thöùc, chöùc naêng vaø thay theá caâu coù- Chuaån bò baøi môùi : yù nghóa töông ñöông: (veà nhaø laøm tieáp caâu b) vaø c) Soaïn baøi “Thuyeát minh veà moät phöông phaùp 3/ Baøi 3: (SGK) : ñaët caâu caùch laøm 4/ Baøi 4 : (SGK) : töï söûa
22. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o ®· vÒ dù