Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 Sách Cánh diều - Bài 2: Thơ - Văn bản "Về thăm mẹ"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 Sách Cánh diều - Bài 2: Thơ - Văn bản "Về thăm mẹ"

1. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN VỀ THĂM MẸ Có một nơi để về, đó là nhà. Có những người để yêu thương, đó là gia đình. Có được cả hai, đó là hạnh phúc.
2. Văn bản 2: VỀ THĂM MẸ Đinh Nam Khương Con về thăm mẹ chiều đông 01 Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà Mình con thơ thẩn vào ra Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi Chum tương mẹ đã đậy rồi 02 Nón mê xưa đứng nay ngồi dầm mưa Áo tơi qua buổi cày bừa Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm Đàn gà mới nở vàng ươm 03 Vào ra quanh một cái nơm hỏng vành Bất ngờ rụng ở trên cành Trái na cuối vụ mẹ dành phần con Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn 04 Rưng rung từ chuyện giản đơn thường ngày
3. Tìm hiểu chung Cấu trúc Tìm hiểu chi tiết bài học Luyện tập Củng cố, mở rộng
4. I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả - Đinh Nam Khương (1949-2018) - Quê Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội. - Ông là phó chủ tịch Hội Đông y Mỹ Đức, Hà Nội, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. - Giải thưởng: + Giải A cuộc thi thơ 1981-1982 - Báo Văn nghệ + Tặng thưởng bài thơ hay nhất 1992 - Báo Văn nghệ Quân đội + Tặng thưởng chùm thơ hay nhất 2001 - Báo Văn nghệ + Giải B cuộc thi thơ Lục bát 2002-2003
5. I. Tìm hiểu chung 2. Văn bản Bố cục Con về thăm mẹ chiềuđông đông Thể loại: Thơ lục bát 01 Bếp chưa lên khói, mẹkhông không cónhà nhà P1: Mình con thơ thẩn vàora ra + Dòng thơ: gồm các dòng Hoàn cảnh người con về thăm mẹ Trời đang yên vậy bỗngòa òa mưa rơi lục và dòng bát xen kẽ. Chum tương mẹ đã đậyrồi rồi 02 + Vần: bài thơ được gieo vần Nón mê xưa đứng nayngồi ngồi dầmmưa mưa đặc trưng cho thể lục bát Áo tơi qua buổi càybừa bừa Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm P2: + Nhịp thơ: ngắt nhịp chẵn Hình ảnh người mẹ Đàn gà mới nở vàng ươm 2/2/2 hoặc 4/4 03 trong cảm nhận của người con Vào ra quanh một cái nơm hỏngvành vành Bất ngờ rụng ở trêncành cành Trái na cuối vụ mẹdành dành phần con Nghẹn ngào thương mẹ nhiềuhơn P3: 04 hơn đơn Tình cảm của người con Rưng rung từ chuyện giản đơn thường dành cho mẹ ngày
6. Hoàn cảnh người con trở về thăm mẹ PHIẾU Thời gian Không gian HỌC TẬP . . Cảm nhận của em: Cảm nhận của em: 1 . . Đánh giá chung
7. PHIẾU Hoàn cảnh người con trở về thăm mẹ Thời gian Không gian HỌC - Chiều: là thời điểm gợi - Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà; nhiều cảm xúc nhớ thương; → Bếp lửa tượng trưng cho hơi ấm, cho - Mùa đông: gợi cảm giác mái nhà, gắn liền với hình ảnh mẹ tần TẬP lạnh lẽo tảo, vun vén chăm lo cho gia đình. -Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi. 1 Câu thơ có thể hiểu theo 2 cách : . Trời mưa ; . Gợi ra hình ảnh người con òa khóc vì nhớ mẹ, thương mẹ. ➩Hoàn cảnh đặc biệt, là cơ hội để tác giả tĩnh tâm quan sát ngôi nhà để hiểu thêm về mẹ, về cuộc đời mẹ.
8. PHIẾU HỌC TẬP 2 Hình ảnh người mẹ trong cảm nhận của người con 1. Tìm và gạch, nhận xét về những hình ảnh, cảnh vật quanh ngôi nhà của mẹ. Chum tương mẹ đã đậy rồi Nón mê xưa đứng nay ngồi dầm mưa 2. Chỉ ra và nêu tác dụng các biện pháp tu từ mà tác giả đã sử dụng trong khổ Áo tơi qua buổi cày bừa thơ 2, 3. Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm Đàn gà mới nở vàng ươm Vào ra quanh một cái nơm hỏng vành 3. Qua những hình ảnh ấy, ta cảm nhận được ở mẹ những phẩm chất tốt đẹp Bất ngờ rụng ở trên cành nào? Trái na cuối vụ mẹ dành phần con
9. PHIẾU HỌC TẬP 2 Hình ảnh người mẹ trong cảm nhận của người con Chum tương mẹ đã đậy rồi → Các sự vật quen thuộc, đời thường, gần gũi, gắn liền với mẹ Nón mê xưa đứng nay ngồi dầm hàng ngày. mưa → Thậm chí nhiều sự vật còn có vẻ cũ kĩ, xấu xí, không trọn vẹn. Áo tơi qua buổi cày bừa - Nghệ thuật: Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm+ Hình ảnh ẩn dụ "nón mê", "áo tơi" → gợi hình ảnh người mẹ lam lũ, tảo tần. Đàn gà mới nở vàng ươm + Liệt kê: chum tương, nón mê, áo tơi, Vào ra quanh một cái nơm hỏng + Nhân hóa nón mê xưa đứng nay ngồi dầm mưa, áo tơi khoác hờ vành người rơm. Bất ngờ rụng ở trên cành Trái na cuối vụ mẹ dành phần con - Qua đó ta thấy được: + Mẹ rất chu đáo; + Mẹ tiết kiệm, giản dị, vất vả, tảo tần nuôi con khôn lớn; + Mẹ yêu thương con, dành tất cả những gì tốt đẹp cho con. ➩ Người mẹ tần tảo, hi sinh cho con mà quên bản thân mình.
10. 2 Tại sao người con lại có tâm trạng như vậy? 1 3 Tâm trạng, cảm xúc người con như thế nào trong lần Tình cảm Dấu ba chấm cuối dòng thơ “Nghẹn về thăm mẹ? Liệt kê các từ ngào thương mẹ nhiều hơn ” thể hiện ngữ chỉ tâm trạng, cảm của điều gì? xúc đó? Xét về cấu tạo, những từ ngữ đó thuộc loại người con từ gì? dành cho mẹ 4 Qua đó, em cảm nhận được tình cảm của người con dành cho mẹ như thế nào?
11. 2 Người con có tâm trạng như vậy vì thấy được sự tảo tần, vất vả của mẹ khi mọi thứ trong nhà đều do mẹ vun vén, khi nhìn thấy mẹ lam lũ, vất vả, khi cảm nhận được tình yêu thương của mẹ. 1 3 Tâm trạng, cảm xúc: Tình cảm thơ thẩn, nghẹn ngào, của người con rưng rưng (các từ láy). Dấu ba chấm cuối dòng thơ: dành cho mẹ + Ý muốn chỉ còn có rất nhiều nghẹn ngào con chẳng nói thành lời, chất chứa trong 4 lòng chẳng thể nói ra. + Câu thơ như kéo dài những Bài thơ hể hiện sự xúc động nghẹn niềm thương nỗi nhớ của ngào, tình yêu thương, biết ơn dành cho người con dành cho mẹ. mẹ của tác giả. + Tạo khoảng lặng, dư âm trong lòng độc giả.
12. T Ổ NG K Ế T 1. Nghệ thuật 2. Nội dung 3. Ý nghĩa - Thể thơ lục bát ; Bài thơ bày tỏ tình cảm - Tình yêu thương bao la - Phối hợp hài hòa các của người con xa nhà của cha mẹ dành cho ta biện pháp tu từ: ẩn dụ, trong một lần về thăm thể hiện từ những điều liệt kê, nhân hóa; mẹ. bình dị, giản đơn nhất ; - Từ láy đặc sắc. - Mỗi chúng ta cần biết yêu thương, trân trọng, biết ơn và hiếu thảo với cha mẹ của mình.
13. LUYỆN TẬP Hình dung và tái hiện lại cảnh người con về thăm ngôi nhà của mẹ trong bài thơ bằng cách vẽ tranh minh họa hoặc miêu tả bằng lời văn.
14. VẬN DỤNG Tự viết bưu thiếp tặng mẹ!
15. Thank you for watching