Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 123: Liệt kê - Trường THCS Trần Hưng Đạo

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 123: Liệt kê - Trường THCS Trần Hưng Đạo

1. TRƯỜNG THCS TRẦN HƯNG ĐẠO CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CƠ VÀ CÁC EM HỌC SINH ĐẾN THAM DỰ HỘI GIẢNG CẤP HUYỆN
2. KIỂM TRA SỰ CHUẨN BỊ CỦA HỌC SINH Tìm cụm chủ - vị làm thành câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu , cụm chủ - vị làm thành phần gì? a. Hoa phượng nở là tín hiệu hè về. Hoa phượng / nở Cụm C- V làm chủ ngữ b. Cây cam này quả to lắm. quả / to lắm. Cụm C- V làm vị ngữ c. Em học giỏi làm cho các thầy cơ vui lịng. Thầy cơ/ vui lịng Cụm C - V làm phụ ngữ trong cụm danh từ. d. Mùa xân đến, cây cối xanh tươi. Mùa xuân/ đến cụm C - V làm trạng ngữ
3. LIỆT KÊ
4. Tuần 31 - tiết 123 LIỆT KÊ I. BÀI HỌC 1/ Thế nào là phép liệt kê?
5. Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khĩi bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuơi ngà, nào ống vơi chạm, ngốy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bơng trơng mà thích mắt. [ ] Ngồi kia, tuy mưa giĩ ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm[ ]. (Phạm Duy Tốn) HãyNhậnViệcEm cĩtìmsắpxét nhậncácvềxếptừ cấuxétvàtừ, gìtạocụm vềcụmvà cáchtừý từnghĩachỉ sắphàngđồ củaxếpvậtloạt các như vậy trongtừnhằmtừ,, cụmcụmbộdụng từtừphận trêntrên?ý gìin? ? đậm trên?
6. Tuần 31 - tiết 123 LIỆT KÊ I. BÀI HỌC 1/ Thế nào là phép liệt kê?
7. Tìm phép liệt kê trong ví dụ sau? Cho biết tác dụng của phép liệt kê ấy? a/ Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuơi ngược, thế là bao nhiêu cị, sếu, vạc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nơng, mịng, két ở các bãi sơng xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. =>Tác dụng: Thể hiện sự đa dạng, phong phú. b. Điện giật, dùi đâm,dao cắt, lửa nung Khơng giết được em người con gái anh hùng! (Tố Hữu) => Tác dụng: Sự kiên cường của người con gái anh hùng trước sự tra tấn dã man của giặc C. Hộp bút của tơi cĩ: bút, thước, cop-pa,đo độ. => Liệt kê thơng thường.
8. Tuần 31 - tiết 123 LIỆT KÊ I. BÀI HỌC 1/ Thế nào là phép liệt kê? 2/ Các kiểu liệt kê.
9. Câu 1: Xét về cấu tạo, các phép liệt kê dưới đây cĩ gì khác nhau? 1 a. Tồn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập. Liệt kê theo trình tự sự việc khơng theo từng cặp b.Tồn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy. ( Hồ Chí Minh ) Liệt kê theo từng cặp kết hợp( quan hệ từ "và")
10. Câu 2: Thử đảo trật tự các từ in đậm trong các phép liệt kê trong ví dụ sau? ? Nhận xét về ý nghĩa của phép liệt kê trước và sau khi đảo trật tự các từ in đậm? Mai, vầu, trúc, nứa, tre mấy a. Tre, nứa, trúc, mai, vầu Đảo chục loại khác nhau, nhưng mấy chục loại khác nhau, cùng một mầm non mọc nhưng cùng mọc thẳng. thẳng Cĩ thể thay đổi thứ tự mà ý nghĩa của câu khơng thay đổi. b. Tiếng việt phản ánh sự hình thành và trưởng TiếngViệt phản ánh sự trưởng thành của xã hội việt Đảo thành và hình thành của xã hội Nam tập thể nhỏ là gia Việt Nam của tập thể nhỏ là làng đình, họ hàng, làng xĩm xĩm, họ hàng, gia đình và và quốc gia. của quốc gia. Khơng thể thay đổi thứ tự được vì các bộ phận liệt kê cĩ sự tăng tiến về ý nghĩa từ bé đến lớn.
11. Tuần 31 - tiết 123 LIỆT KÊ I. BÀI HỌC 1/ Thế nào là phép liệt kê? 2/ Các kiểu liệt kê. Phân loại liệt kê Cấu tạo Ý nghĩa Theo Khơng Tăng Khơng cặp theo cặp tiến tăng tiến
12. Học sinh thảo luận cặp (2 phút) 1. Đặt một câu về phép liệt kê theo cặp và một câu liệt kê khơng theo cặp. 2. Đặt một câu về phép liệt kê tăng tiến và một câu liệt kê khơng tăng tiến.
13. Tuần 31 - tiết 123 LIỆT KÊ I. BÀI HỌC 1/ Thế nào là phép liệt kê? 2/ Các kiểu liệt kê. II. LUYỆN TẬP.
14. Bài tập 1: Trong bài tinh thần yêu nước của nhân dân ta, để chứng minh cho luận điểm "Yêu nước là một truyền thống quý báu của ta" Chủ tịch Hồ Chí minh đã sử dụng phép liệt kê nêu ra nhiều dẫn chứng sinh động, giàu sức thuyết phục. Hãy chỉ ra phép liệt kê ấy.(nhĩm1,3 đoạn 2; nhĩm 2,4 đoạn 3; nhĩm 5,6 đoạn 4) Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ Quốc bị xâm lăng, thì tinh thấn ấy lại sơi nổi, nĩ kết thành một làn sĩng vơ cùng mạnh mẽ, to lớn, nĩ lướt qua mọi sự nguy hiểm, khĩ khăn, nĩ nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước. • Chúng ta cĩ quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, Chúng ta phải ghi nhớ cơng lao của các vị anh hùng dân tộc ấy.
15. Nhĩm 1,3 Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Đoạn 2 Quang Trung, Liệt kê khơng theo cặp, tăng tiến theo thời gian. Từ các cụ già tĩc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ Nhĩm 2,4 thơ, từ kiều bào nước ngồi đến những đồng Đoạn 3 bào ở vùng tạm bị chiếm .cho đến những đồng bào điền chủ quyên ruộng đất cho chính phủ Liệt kê theo cặp,khơng tăng tiến. Bổn phận của chúng ta của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. ra sức giải thích, Nhĩm 5,6 tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh Đoạn 4 thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào cơng việc yêu nước => liệt kê khơng theo cặp, tăng tiến.
16. Bài tập 2: Tìm phép liệt kê trong các đoạn trích sau: a. Và đĩ cũng là lần đầu tiên trong đời mình, hai con mắt của ơng Va-ren được thấy hiển hiện cái huyền diệu của một thành phố Đơng Dương, dưới lịng đường, trên vỉa hè, trong cửa tiệm. Những cu li xe kéo xe tay phĩng cật lực, đơi bàn chân giẫm lạch bạch trên đường nĩng bỏng; những quả dưa hấu bổ phanh đỏ lịm lịm; những xâu lạp xưởng lủng lẳng dưới mái hiên các hiệu cơm; cái rốn một chú khách trưng ra giữa trời; một viên quan uể oải bước qua, tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc Đẩu bội tinh hình chữ thập. Thật là lội xộn! Thật là nhốn nháo! (Nguyễn Ái Quốc)
17. a- Và đĩ cũng là lần đầu tiên trong đời mình, hai con mắt của ơng Va-ren được thấy hiển hiện cái huyền diệu của một thành phố Đơng Dương: Dưới lịng đường, trên vỉa hè, trong cửa tiệm. => khơng theo cặp, tăng tiến. Những cu li xe kéo xe tay phĩng cật lực, đơi bàn chân trần giẫm lạch bạch trên mặt đường nĩng bỏng; những quả dưa hấu bổ phanh đỏ lịm lịm; những xâu lạp xưởng lủng lẳng dưới mái hiên các hiệu cơm; cái rốn một chú khách trưng ra giữa trời; một viên quan uể oải bước qua, tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc Đấu bội tinh hình chữ thập. => khơng theo cặp, khơng tăng tiến.
18. Bài tập 3: Hãy đặt câu cĩ sử dụng phép liệt kê để: a. Tả một số hoạt động trên sân trường em trong giờ ra chơi. Khi tiếng trống báo hết giờ học vang lên , học sinh các lớp ùa ra sân như ong vỡ tổ . Sân trường đang yên tĩnh, vắng lặng bỗng ồn ào, nhộn nhịp hẳn lên vì các trị chơi : đá bĩng, nhảy dây, kéo co, cầu lơng vv =>khơng theo cặp
19. Bài tập trắc nghiệm 1. Ý nào trong các ý sau đúng nhất về khái niệm liệt kê? A.Là việc kể ra hàng loạt sự vật, hiện tượng quan sát được B. Là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả được đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng, tình cảm. C. Là việc sắp xếp từ, cụm từ khơng cùng loại nhằm diễn tả sự phong phú của đời sống . D. Là sự xen kẽ các từ hay cụm từ nhằm thể hiện ý đồ của người viết. 2. Phép liệt kê cĩ tác dụng gì? A. Diễn tả sự phức tạp, rắc rối của sự vật, hiện tượng. B. Diễn tả sự giống nhau của các sự vật, hiện tượng. C. Diễn tả sự tương phản của các sự vật, hiện tượng. D. Diễn tả đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của sự vật, hiện tượng.
20. * Học và nắm vững nội dung bài học. - Làm hồn chỉnh các bài tập cịn lại vào vở. Hướng - Tìm phép liệt kê trong các văn bản đã học và phân tích tác dụng. dẫn * Soạn bài dấu chấm lửng và dấu về chấm phẩy. - Nắm được cơng dụng của dấu chấm nhà lửng và dấu chấm phẩy. - Tìm một đoạn văn cĩ sử dụng dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy cho biết cơng dụng .