Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 35: Điệp ngữ - Bích Vân

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 35: Điệp ngữ - Bích Vân

1. TIẾT 35: ĐIỆP NGỮ
2. TIẾT 35: ĐIỆP NGỮ I. BÀI HỌC: 1. Điệp ngữ và tác dụng. a. Ví dụ:
3. *Ví dụ 1: *Ví dụ 3: Cháu chiến đấu hôm nay Quê hương là gì hở mẹ? Vì lòng yêu Tổ quốc Mà cô giáo dạy phải yêu. Vì xóm làng thân thuộc Quê hương là gì hở mẹ? Bà ơi, cũng vì bà Ai đi xa cũng nhớ nhiều. Vì tiếng gà cục tác (Quê hương- Đỗ Trung Quân) Ổ trứng hồng tuổi thơ. (Tiếng gà trưa – Xuân Quỳnh) *Ví dụ 2: MộtMột dândân tộctộc đã gangan gócgóc chống lại ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đãđã gangan gócgóc đứng về phe đồng minh chống phát xít đã mấy năm nay, dân tộc đó phải đđượcược tự do! Dân tộc đó phải đưđượcợc độc lập. (Tuyên ngôn độc lập-Hồ Chí Minh)
4. TIẾT 35: ĐIỆP NGỮ I. BÀI HỌC: 1. Điệp ngữ và tác dụng. *Ví dụ 1: a. Ví dụ: Cháu chiến đấu hôm nay VD1. Lặp lại từ “vì”: nhằm nhấn mạnh Vì lòng yêu Tổ quốc mục đích chiến đấu của người chiến sĩ, tạo Vì xóm làng thân thuộc âm điệu cho đoạn thơ. Bà ơi, cũng vì bà Vì tiếng gà cục tác Ổ trứng hồng tuổi thơ. (Tiếng gà trưa – Xuân Quỳnh)
5. TIẾT 35: ĐIỆP NGỮ I. BÀI HỌC: 1. Điệp ngữ và tác dụng. *Ví dụ 2: MộtMột dândân tộctộc đãđã gangan gócgóc chống lại a. Ví dụ: ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, VD1. Lặp lại từ: nhằm nhấn mạnh một dân tộc đã gan góc đứng về phe mục đích chiến đấu của người chiến đồng minh chống phát xít đã mấy sĩ, tạo âm điệu cho đoạn thơ. năm nay, dân tộc đó phải đđượcược tự do! VD2.Lặp lại cụm từ: nhằm ca ngợi Dân tộc đó phải đưđượcợc độc lập. sức mạnh của dân tộc, khẳng định (Tuyên ngôn độc lập-Hồ Chí Minh) quyền xứng đáng được hưởng độc lập tự do của dân tộc Việt Nam, tạo nhịp điệu cho câu văn.
6. TIẾT 35: ĐIỆP NGỮ I. BÀI HỌC: 1. Điệp ngữ và tác dụng. *Ví dụ 3: a. Ví dụ: Quê hương là gì hở mẹ? VD1. Lặp lại từ: nhằm nhấn mạnh mục đích chiến Mà cô giáo dạy phải yêu. đấu của người chiến sĩ, tạo âm điệu cho đoạn thơ. VD2.Lặp lại cụm từ: nhằm ca ngợi sức mạnh của Quê hương là gì hở mẹ? DT, khẳng định quyền xứng đáng được hưởng độc Ai đi xa cũng nhớ nhiều. lập tự do của DT VN , tạo nhịp điệu cho câu văn. (Quê hương- Đỗ Trung Quân) VD3. Lặp lại câu: Nhằm nhấn mạnh cảm xúc băn khoăn, trăn trở trong nhận thức của người con về khái niệm quê hương; làm cho đoạn thơ có âm điệu thiết tha, sâu lắng.
7. TIẾT 35: ĐIỆP NGỮ I. BÀI HỌC: 1. Điệp ngữ và tác dụng. a. Ví dụ b. Ghi nhớ: Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh, đồng thời tạo nhịp điệu cho câu văn, câu thơ. Cách lặp như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
8. • Bài tập: ? Xác định từ ngữ nào được lặp đi lặp lại trong đoạn văn? Theo em việc lặp đi lặp lại những từ ngữ ấy có được gọi là phép điệp ngữ không? Vì sao? Phía sau nhà em có một mảnh vườn. Mảnh vườn ở phía sau nhà em, em trồng rất nhiều loài hoa. Em trồng hoa cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền. Em trồng hoa hồng. Em trồng cả hoa lay ơn nữa. Ngày Phụ nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em hái hoa tặng chị em -> Những từ được lặp đi lặp lại trong đoạn văn trên không phải là phép điệp ngữ. Vì chúng không có tác dụng biểu cảm mà còn làm cho câu văn, đoạn văn lủng củng, rờm rà, không thoát ý => lỗi lặp
9. * Phân biệt phép điệp ngữ và lỗi lặp? Phép điệp ngữ Lỗi lặp - Lặp đi lặp lại một từ, một ngữ - Lặp đi lặp lại một số từ, ngữ. hoặc một câu. - Tác dụng: Tạo giá trị biểu cảm - Không có tác dụng biểu cảm và trong diễn đạt (làm nổi bật ý gây làm cho câu văn, đoạn văn lủng cảm xúc mạnh), tạo nhịp điệu cho củng, không thoát ý. văn thơ.
10. TIẾT 35: ĐIỆP NGỮ I. BÀI HỌC: 1. Điệp ngữ và tác dụng. 2. Các dạng điệp ngữ. a. Ví dụ.
11. VD1. VD2. Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu Cháu chiến đấu hôm nay Cô gái ở Thạch Kim, Thạch Nhọn Vì lòng yêu Tổ quốc Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm. Vì xóm làng thân thuộc (Phạm Tiến Duật) Bà ơi, cũng vì bà ->Các từ ngữ lặp nối tiếp nhau: Điệp ngữ nối tiếp Vì tiếng gà cục tác VD3. Ổ trứng hồng tuổi thơ. Bồ các là bác chim ri (Tiếng gà trưa – Xuân Quỳnh) Chim ri là dì sáo sậu -> Các từ ngữ lặp cách quãng Sáo sậu là cậu sáo đen nhau: Điệp ngữ cách quãng Sáo đen là em tu hú Tu hú là chú bồ các. (Đồng dao) -> Các từ ngữ lặp chuyển tiếp từ cuối câu trước sang đầu câu sau: Điệp ngữ chuyển tiếp
12. TIẾT 35: ĐIỆP NGỮ I. BÀI HỌC: 1. Điệp ngữ và tác dụng. 2. Các dạng điệp ngữ. - Điệp ngữ cách quãng - Điệp ngữ nối tiếp - Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng) b. Ghi nhớ: Sgk
13. * Bµi tËp nhanh: Nèi cét A víi cét B sao cho phï hîp. Cét A Cét B a. §oµn kÕt, ®oµn kÕt, ®¹i ®oµn kÕt. 1. §iÖp ng÷ c¸ch qu·ng Thµnh c«ng, thµnh c«ng, ®¹i thµnh c«ng. (Hå ChÝ Minh) b. C¶nh khuya như vÏ ngưêi chưa ngñ, 2. §iÖp ng÷ nèi tiÕp Chưa ngñ v× lo nçi nưíc nhµ. (Hå ChÝ Minh) c. Anh ®i anh nhí quª nhµ 3. §iÖp ng÷ chuyÓn Nhí canh rau muèng nhí cµ dÇm tư¬ng tiÕp Nhí ai d·i n¾ng dÇm sư¬ng Nhí ai t¸t nưíc bªn ®ưêng h«m nao. (Ca dao)
14. II. LUYỆN TẬP
15. Bµi tËp 1: T×m ®iÖp ng÷ trong bµi ca dao vµ cho biÕt t¸c dông cña ®iÖp ng÷ Êy. NgNgưưêiêi tata ®i®i cÊycÊy lÊylÊy c«ngc«ng T«iT«i naynay ®i®i cÊycÊy cßncßn tr«ng nhiÒu bÒ. Tr«ngTr«ng trêi,trêi, tr«ngtr«ng ®Êt,®Êt, tr«ng m©y, Tr«ngTr«ng mmưưa,a, tr«ngtr«ng giã,giã, tr«ngtr«ng ngµy tr«ng ®ªm. Tr«ngTr«ng chocho ch©nch©n cøngcøng ®¸®¸ mÒm,mÒm, TrêiTrêi ªm,ªm, biÓnbiÓn lÆnglÆng míimíi yªnyªn tÊmtÊm lßng.lßng. (Ca(Ca dao)dao)
16. II. LUYỆN TẬP: Bài tập 1: Tìm điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ trong bài ca dao. - Điệp ngữ: trông *Tác dụng: - Nhấn mạnh sự vất vả, nỗi lo lắng của người nông dân trong công việc cấy cày, đồng thời thể hiện sự cầu mong mưa thuận gió hoà của họ. - Tạo nên âm điệu nhịp nhàng của bài ca dao.
17. BµiBµi tËptËp 22:: TT××mm ®iÖp®iÖp ngng÷÷ trongtrong ®o¹n®o¹n vv¨¨nn sausau vµvµ nãinãi rârâ ®Êy®Êy lµlµ d¹ngd¹ng ®iÖp®iÖp ngng÷÷ gg××?? VËyVËy mµmµ giêgiê ®©y,®©y, anhanh emem t«it«i s¾ps¾p ph¶iph¶i xaxa nhaunhau CãCã thÓthÓ sÏsÏ xaxa nhaunhau m·im·i m·im·i L¹yL¹y trêitrêi ®©y®©y chØchØ lµlµ métmét giÊcgiÊc m¬m¬ MétMét giÊcgiÊc m¬m¬ th«ith«i. (Kh¸nh(Kh¸nh Hoµi)Hoµi) - ĐiÖp ngữ xa nhau lµ d¹ng ®iÖp ngữ c¸ch qu·ng. - ĐiÖp ngữ mét giÊc m¬ lµ d¹ng ®iÖp ngữ chuyÓn tiÕp.
18. Bài tập 4: Viết một đoạn văn ngắn (từ 5 đến 7 câu) về chủ đề mái trường, có sử dụng điệp ngữ.
19. Bài tập củng cố: Điền tên gọi các dạng điệp ngữ vào chỗ trống thích hợp. Điệp ngữ cách quãng là điệp ngữ trong đó những từ ngữ được lặp lại đứng cách xa nhau nhằm gây một ấn tượng nổi bật và tạo tính nhạc. Điệp ngữ nối tiếp là điệp ngữ trong đó những từ ngữ được lặp lại trực tiếp đứng bên nhau nhằm tạo ấn tượng mới mẻ có tính chất tăng tiến. Điệp ngữ chuyển tiếp là điệp ngữ mà ở đó từ ngữ cuối câu trước được láy lại thành từ ngữ đầu câu sau và cứ thế, làm cho câu văn, câu thơ liền nhau như một đợt sóng, gây ấn tượng mạnh.