Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 86: Văn bản "Đức tính giản dị của Bác Hồ"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 86: Văn bản "Đức tính giản dị của Bác Hồ"

1. CHÀO MỪNG
2. MỘT SỐ ĐIỂM CẦN CHÚ Ý KHI HỌC 1. Trước giờ học: + Chuẩn bị đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập. + Vào lớp học trước 5’ so với giờ học. 2. Trong khi học: + Không nói chuyện riêng. + Tư thế học phù hợp; thái độ nghiêm túc, tập trung. + Tắt micro và bật camera trong quá trình học; khi cần phát biểu mới bật micro và tắt ngay khi ngừng phát biểu. + Ghi vào vở học khi có biểu tượng 3. Sau khi học: + Học và làm bài tập về nhà. + Nộp bài theo hướng dẫn của thầy/cô (nếu có). Cảm ơn các em! Chúc buổi học thành công!
3. Tiết 86: ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ
4. 1.Tác giả: Phạm Văn Đồng (1906 – 2000) -Quê quán: Quảng Ngãi. -Sự nghiệp: + Ông là nhà cách mạng nổi tiếng, từng là Thủ tướng chính phủ hơn 30 năm. + Ông có nhiều công trình, bài nói và viết về văn hóa, văn nghệ, về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân văn hóa của dân tộc với tư tưởng sâu sắc, giản dị, tình cảm sổi nổi, lời văn trong sáng, Cố Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng (1906 – 2000) hấp dẫn. - Cuộc đời: Ông là người học trò và là người cộng sự gần gũi với Chủ tịch Hồ Chí Minh.
5. Bác Hồ và Bác Phạm Văn Đồng
6. 1.Tác giả: Phạm Văn Đồng (1906 – 2000) 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ văn bản: Trích từ diễn văn « Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại» trong Lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970). b. Đọc – giải thích từ khó: c. Phương thức biểu đạt: Nghị luận (Chứng minh kết hợp giải thích và bình luận). Cố Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng d. Bố cục: 2 phần. (1906 – 2000) -Phần 1: Đặt vấn đề: Nhận định về đức tính giản dị của Bác (Từ đầu -> tuyệt đẹp). -Phần 2: Giải quyết vấn đề: Chứng minh sự giản dị của Bác (Phần còn lại).
7. 1. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ «Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch. Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch tuyệt đẹp.» Em hiểu thế nào là nhất quán? Tại sao tácCâu giả văn cho nào rằng nêu sự luận nhất điểm quán của đó bài? là điều rất quan trọng cần làm nổi bật?
8. 1. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ - Câu 1: Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch. Nêu luận điểm chính: Sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn. - Câu 2: Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch tuyệt đẹp . - Giải thích, nhấnNếu mạnh câu đầuphẩm nêu chất luận cao quýđiểm ấy chínhđược giữ thì nguyên trong cuộc đờicâu 60 nămthứ vớihai nhiềucó tác sóng dụng gió gì ở nhiều? nơi.
9. Trong khi nhận định, tác giả có thái độ như thế nào? Thể hiện qua các từ ngữ nào? «Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch. Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch tuyệt đẹp.» -> Cách lập luận ngắn gọn sâu sắc, nêu vấn đề trực tiếp hấp dẫn thể hiện được tình cảm ngợi ca cảm phục của người viết.
10. 2. Chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ Để làm rõ luận điểm chính trong phần còn lại của văn bản tác giả đã nêu ra những luận điểm phụ nào ? - Luận điểm 1: Bác giản dị trong đời sống (Bữa ăn, nơi ở, tác phong làm việc và quan hệ với mọi người.) - Luận điểm 2: Bác giản dị trong lời nói và bài viết
11. 2. Chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ
12. LUẬN ĐIỂM 1: Bác giản dị trong đời sống Bữa cơm Nơi ở Trong tác phong làm việc và quan hệ với mọi người - Vài ba món - Nhà sàn vài ba - Không để rơi vãi phòng - Suốt ngày làm việc; từ - Bát sạch, thức ăn - Lộng gió và ánh sắp xếp tươm tất sáng, hương việc lớn đến việc nhỏ: thơm của hoa “viết thư, nói chuyện với vườn các cháu miền Nam, Bình luận: Bác quý thăm nhà công nhân ” trọng sản xuất, quý Bình luận: - Tự làm được thì không trọng người phục Thanh bạch, tao cần người giúp. vụ. nhã biết bao. Để làm rõ Bác giản dị trong đời sống, đoạn văn đã nêu những dẫn chứng nào ? Chỉ ra những lời bình luận ngắn gọn cuối mỗi dẫn chứng.
13. Bữa cơm tại Chiến khu Việt Bắc 1951
14. «Nhà gác đơn sơ một góc vườn Gỗ thường mộc mạc chẳng mùi sơn Giường mây chiếu cói đơn chăn gối Tủ nhỏ vừa treo mấy áo sờn »
15. Bác Hồ bên bàn làm việc
16. Bác Hồ thăm các cháu thiếu nhi miền Nam
17. Bác Hồ đi thăm nhà tập thể của công nhân từ nơi làm việc đến phòng ở, phòng ăn
18. Bác tham gia lao động sản xuất
19. Ngoài những dẫn chứng tác giả còn dùng lí lẽ để ta hiểu thêm về đời sống giản dị của Bác đó là so sánh lối sống của Bác với nhà tu hành và hiền triết ẩn dật trong đoạn văn
20. «Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nhà tu hành, thanh tao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật. Bác Hồ sống đời sống giản dị, thanh bạch như vậy, bởi vì Người sống sôi nổi, phong phú đời sống và cuộc đấu tranh gian khổ và ác liệt của quần chúng nhân dân. Đời sống vật chất giản dị càng hòa hợp với đời sống tâm hồn phong phú, với những tư tưởng, tình cảm, những giá trị tinh thần cao đẹp nhất. Đó là đời sống thực sự văn minh mà Bác Hồ nêu gương sáng trong thế giới ngày nay.» GiữaNhưng lối sống tại saocủa Báclối sốngvà của của nhà tu Báchành, không nhà phảihiền triết là lối ẩn dậtsống có củagì nhàgiống tu hành nhau ? ?
21. LUẬN ĐIỂM 1: Bác giản dị trong đời sống Bữa cơm Nơi ở Trong tác phong làm việc và quan hệ với mọi người - Vài ba món Qua- tìmNhà hiểusàn vài luậnba điểm - Không để rơi vãi phòng - Suốt ngày làm việc; từ - Bát sạch, thức ăn 1, em- Lộng có giónhậnvà ánh xét về sắp xếp tươm tất cách sáng,lập luậnhương của tácviệc lớn đến việc nhỏ: thơm của hoa «viết thư, nói chuyện với giả Phạmvườn Văn Đồng ?các cháu miền Nam, Bình luận: Bác quý thăm nhà công nhân » trọng sản xuất, quý Bình luận: - Tự làm được thì không trọng người phục Thanh bạch, tao cần người giúp. vụ. nhã biết bao. Bình luận: Đời sống vật chất giản dị hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú. ➔ Lối sống văn minh
22. 2.Chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ - Luận cứ toàn diện. Để kết thúc luận - Dẫn chứng phong phú, điểm 1 sang luận cụ thể, xác thực. điểm 2, tác giả đã - Kết hợp chặt chẽ dẫn chuyển ý bằng chứng với lí lẽ và bình câu văn nào ? luận ngắn gọn.
23. “ Giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ tịch cũng rất giản dị trong lời nói, bài viết, vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được.”
24. Luận điểm 2: Bác giản dị trong lời nói, bài viết - «Không có gì quý hơn độc lập tự do.» - «Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi.» TácTại giả sao đã tác chứng giả dùngminh nhữngBác giản câu dị nói trongnày lời để nói chứng và bài minh viết cho qua sự những giản dị trong cáchcâu nói nói và nào bài ? viết của Bác?
25. Luận điểm 2: Bác giản dị trong lời nói, bài viết - «Không có gì quý hơn độc lập tự do.» - «Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi.» 2 câu nói nổi tiếng có ý nghĩa sâu sắc: Nêu được tinh thần, khát vọng của dân tộc Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh Hãy kể thêm dẫn chứng về số câu nói và bài viết khác của Bác cũng rất giản dị mà có ý nghĩa sâu sắc.
26. Luận điểm 2: Bác giản dị trong lời nói, bài viết - «Không có gì quý hơn độc lập tự do.» - «Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi.» Bình luận: «Những chân lý giản dị mà sâu sắc đó lúc thâm nhập vào quả tim và bộ óc của hàng triệu con người đang chờ đợi nó, thì đó là sức mạnh vô địch.» Tác giả đã có lời bình luận như thế nào về tác dụng của cách nói giản dị ấy ?
27. Qua văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ, em học được điều gì về cách lập luận của tác giả ? Văn bản đã mang lại cho em những hiểu biết nào về Bác Hồ?
28. ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ LUẬN ĐIỂM 1: Bác giản dị trong đời sống LUẬN ĐIỂM 2: Bác giản dị trong lời nói, bài viết Bữa cơm Nơi ở Trong tác «Không «Nước phong làm có gì quý Việt việc và quan hơn độc Nam hệ với mọi lập, tự thay người do.» đổi.» Bình luận: Đời sống vật chất giản dị hòa hợp với Bình luận: Chân lý giản dị, đời sống tinh thần phong phú. sâu sắc ➔ Lối sống văn minh ➔ Tạo nên sức mạnh vô địch
29. 1. Nghệ thuật: - Luận cứ toàn diện (Giản dị trong ăn, ở, lối sống, làm việc và lời nói bài viết) - Kết hợp dẫn chứng với lí lẽ và bình luận ngắn gọn. - Dẫn chứng phong phú, cụ thể, toàn diện, xác thực, gần gũi. - Thấm đượm tình cảm chân thành. 2. Nội dung: - Giản dị là đức tính nổi bật ở Bác Hồ: giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong lời nói và bài viết. Sự giản dị đó hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú, với tư tưởng và tình cảm cao đẹp.
30. VĂN BẢN: ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) IV. Luyện tập: Bài 1: Có một bài viết nhận xét về văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ” (Phạm Văn Đồng) bị nhoè một số từ. Em hãy lựa chọn những từ sau: cụ thể, toàn diện, tiêu biểu, sâu sắc, chặt chẽ, chân thành, bình dị để điền cho thích hợp. “Bằng mạch lập luận , với những dẫn chứng ., , . với lời bình luận và tình cảm . ., . ., bài viết “Đức tính giản dị của Bác Hồ” đã khiến cho người đọc, người nghe thấm thía về một nét phẩm chất cao đẹp của Chủ tịch Hồ Chí Minh”
31. Là học sinh, học tập đức tính giản dị của Bác, chúng ta cần phải làm gì ? Sưu tầm tư liệu: - Những bài thơ, câu thơ viết về đức tính giản dị của Bác Hồ. - Những bài hát ca ngợi đức tính giản dị của Bác Hồ.
32. * HƯỚNG DẪN HỌC TẬP: 1. Về nhà xem lại cách lập luận của tác giả trong văn bản để chuẩn bị tốt cho bài viết số 5 về văn nghị luận chứng minh 2. Chứng minh sự giản dị của Bác Hồ trong bài viết qua văn bản “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”
33. CHÚC CÁC EM CHĂM CHỈ HỌC HÀNH, NỖ LỰC CỐ GẮNG VƯỢT QUA KHÓ KHĂN. CHÚC CÁC EM CÙNG GIA ĐÌNH LUÔN MẠNH KHỎE, BÌNH AN!