Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 87+88: Văn bản "Khi con tu hú"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 87+88: Văn bản "Khi con tu hú"

1. Tiết 87+ 88 KHI CON TU HÚ Tố Hữu
2. KHI CON TU HÚ (Tố Hữu) I. Đọc- Tìm hiểu chung 1. Tác giả: - Tố Hữu ( 1920 – 2002 ), tên thật Nguyễn Kim Thành, quê ở Thừa Thiên - Huế. - Giác ngộ lý tưởng cách mạng trong phong trào học sinh, sinh viên. - Thơ ơng trở thành lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam. TỐ HỮU (1920 – 2002)
3. Một số hình ảnh về hoạt động cách mạng của nhà thơ Tố Hữu Tố Hữu với Bác Hồ ở Pắc Bĩ 1961 Tố Hữu làm việc với Bác Hồ 1961 Tố Hữu vào chiến trường Miền Nam
4. KHI CON TU HÚ (Tố Hữu) 2. Tác phẩm: - Sáng tác tháng 7/1939 khi tác giả bị bắt giam trong nhà lao Thừa Phủ (Huế). Nhà lao Thừa Phủ
5. KHI CON TU HÚ (Tố Hữu) - In trong tập thơ “Từ ấy” (phần thứ hai). Máu lửa (1937-1939) Từ ấy Xiềng xích (1937- (1939-1942) 1946) Giải phĩng (1942-1946)
6. Các tác phẩm chính của Tố Hữu : Từ ấy (1937 – 1946); Việt Bắc (1946 - 1954); Giĩ lộng (1955 - 1961); Ra trận (1962 – 1971); Máu và hoa (1972 – 1977); Một tiếng đờn (1979 – 1992)
7. 1. Tác giả: - Tố Hữu ( 1920 – 2002 ), quê Thừa Thiên Huế. - Là lá cờ đầu của nền thơ ca cách mạng Việt Nam. 2. Tác phẩm: - Khi tác giả bị bắt giam trong nhà lao Thừa Phủ 7.1939 3. Đọc - giải nghĩa từ khĩ:
8. KHI CON TU HÚ (Tố Hữu) Khi con tú hú gọi bầy Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Trời xanh càng rộng càng cao Đơi con diều sáo lộn nhào từng khơng Ta nghe hè dậy bên lịng Mà chân muốn đạp tan phịng, hè ơi! Ngột làm sao, chết uất thơi Con chim tu hú ngồi trời cứ kêu!
9. Chim tu hú Lúa chiêm
10. 4. Bố cục: 2 phần 6 câu đầu: Tiếng chim tu hú thức dậy mùa hè rực rỡ trong lịng nhà thơ. 4 câu tiếp: Tâm trạng người chiến sĩ trong nhà tù.
11. 5. Thể thơ: KHI CON TU HÚ - Thể thơ lục bát (Tố Hữu) Khi con tú hú gọi bầy Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Trời xanh càng rộng càng cao Đơi con diều sáo lộn nhào từng khơng Ta nghe hè dậy bên lịng Mà chân muốn đạp tan phịng, hè ơi! Ngột làm sao, chết uất thơi Con chim tu hú ngồi trời cứ kêu!
12. NHAN ĐỀ BÀI THƠ. KHI CON TU HÚ Chỉ là vế phụ của một câu trọn ý. Mở ra bao nhiêu liên tưởng. “Khi chim tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến người tù cách mạng (nhân vật trữ tình) càng cảm thấy ngột ngạt trong phịng giam chật chội,càng thèm khát cháy bỏng cuộc sống tự do tưng bừng ở bên ngồi”. Nhan đề bài thơ đã gợi mạch cảm xúc của tồn bài. NỘI DUNG BÀI THƠ.
13. KHI CON TU HÚ (Tố Hữu) II. Đọc –Tìm hiểu văn bản 1.Bức tranh mùa hè. Khi con tú hú gọi bầy Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Trời xanh càng rộng càng cao Đơi con diều sáo lộn nhào từng khơng
14. Tiết 78 - Văn bản: Tố Hữu Cảnh mùa hè được tác giả cảm nhận bởi những âm thanh, màu sắc, hương vị nào? Âm thanh: - Tiếng tu hú Tươi vui, rộn rã. - Tiếng ve - Tiếng sáo diều * Màu sắc: - Vàng: bắp, lúa chiêm - Hồng (nắng) Tươi sáng, rực rỡ - Xanh (trời), * Hương vị: - Chín (lúa) Ngọt ngào,đầy sức sống. - Ngọt ( trái)
15. Tiết 78 - Văn bản: Trời xanh càng rộng càng caocaoTố Hữu Đơi con diều sáo lộnlộn nhàonhào từng khơng * Khơng gian, chuyển động: - Rộng, cao (bầu trời) Rộng rãi, khống đạt, tự do - Lộn nhào (đơi diều sáo)
16. ? Qua những hình ảnh, âm thanh, màu sắc, hương vị, khơng gian, em cĩ nhận xét gì về bức tranh mùa hè trong tâm trí của tác giả? Bức tranh mùa hè đầy sức sống, rộn rã âm thanh, rực rỡ màu sắc, ngọt ngào hương vị với bầu trời khống đạt tự do. Mọi vật sống đđộng, mạnh mẽ.
17. Tố Hữu
18. KHI CON TU HÚ 2.Tâm trạng người tù Tố Hữu Ta nghe hè dậy bên lịng Mà chân muốn đạp tan phịng,phịng hè ơi! Ngột làm sao, chết uất thơi Con chim tu hú ngồi trời cứ kêu! - Ngột làm sao (ĐT, Từ nghi vấn) - Chết uất thơi (ĐT, Từ cảm thán) (Nhịp thơ 3/3) - Đạp tan phịng (ĐT+ câu cảm thán: hè ơi - nhịp thơ 6/2) - Ẩn dụ: đạp tan phịng giam - Phá tan xiềng xích nơ lệ
19. Đau khổ, u uất , ngột ngạt.
20. KHI CON TU HÚ Tố Hữu Khi con tu hú gọi bầy Lúa chiêm đang chín,trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Trời xanh càng rộng càng cao Đơi con diều sáo lộn nhào từng khơng Ta nghe hè dậy bên lịng Mà chân muốn đạp tan phịng, hè ơi! Ngột làm sao, chết uất thơi ConCon chimchim tutu húhú ngồingồi trờitrời cứcứ kêu!kêu!
21. THẢO LUẬN NHĨM (4HS – 3 PHÚT) ? Tâm trạng người tù khi nghe tiếng chim tu hu kêu ở đoạn thơ đầu và ở đoạn cuối rất khác nhau, vì sao? Gợi ý: - Điểm giống nhau: - Điểm khác nhau:
22. Khác nhau: * Ở câu đầu tiếng Tu hú gọi bầy: gợi cảnh đất trời bao la, tưng bừng sự sống lúc vào hè , tâm trạng náo nức hồ vào cảnh vật. * Ở câu cuối Tu hú cứ kêu: gợi niềm chua xĩt đau khổ - tâm trạng u uất, bực bội, khao khát tự do.
23. • 2. Tâm trạng người tù: - Cảm giác ngột ngạt và uất ức cao độ -> niềm khao khát cháy bỏng muốn thốt khỏi cảnh tù ngục để trở về với cuộc sống tự do của người chiến sĩ cách mạng.
24. III. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: -Viết theo thể thơ lục bát mượt mà, uyển chuyển. - Lựa chọn lời thơ đầy ấn tượng để biểu lộ cảm xúc. - Sử dụng các biện pháp tu từ tạo tính thống nhất của văn bản và đối lập giữa cuộc sống tự do bên ngồi với bên trong ngục tù . 2. Ý nghĩa: Bài thơ thể hiện lịng yêu đời, yêu lí tưởng của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trong hồn cảnh ngục tù.
25. SƠ ĐỒ CỦNG CỐ BÀI HỌC TIẾNG CHIM TU HÚ Bức tranh mùa hè Bức tranh tâm trạng Rộn rã âm thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt Uất ức, ngột ngạt, ngào hương vị, KHÁT muốn đạp tan khơng gian khống VỌNG xiềng xích. đạt. Yêu đời, yêu tự Bức tranh đẹp, tự do gắn bĩ với lý do, đầy sức sống. tưởng cách mạng. TỰ DO
26. IV. HƯỚNG DẪN HỌC TẬP 1) Dặn dị: - Học thuộc bài thơ. - Học thuộc tác giả, tác phẩm, ghi nhớ. - Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về tâm hồn của người tù cách mạng qua bài thơ. - Vẽ bức tranh thiên nhiên khi hè sang bằng cảm nhận của em. 2) Chuẩn bị bài mới: Câu nghi vấn Đọc các ví dụ và trả lời các câu hỏi SGK/ tranh (20 -21).
27. QUÝ THẦY CƠ VÀ CÁC EM HỌC SINH