Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Văn bản "Nhớ rừng" - Nguyễn Thị Lệ Giang

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Văn bản "Nhớ rừng" - Nguyễn Thị Lệ Giang

1. Xem những hình ảnh sau và nêu cảm nhận của em. Giả sử em rơi vào trường hợp đó thì em sẽ làm thế nào?
2. L/O/G/O Nhớ rừng _Thế Lữ_ GV: Nguyễn Thị Lệ Giang
3. I. Tìm hiểu chung
4. Hoạt động cá nhân (1) (2) (3) Đọc lại phần chú Trả lời lần lượt Lưu ý: Từ khóa thích về tác giả các câu hỏi để có thể thay đổi/ và tác phẩm tìm ra từ khóa, thêm dấu trong 2 phút mỗi câu được nghĩ trong 30s
5. (6) Tác(5giả)(Thế4)củaTácLữThi,phẩmVũnhânĐìnhBênViệtLiênđườngNam,, XuânthiênngườiDiệulôiđã, Huy(nhận1936)xét: ((73))TừTênNgànhkhóagiảinghệ: thưởngTênthuậtbútmàsânphápNhàkhấuchínhnướcmàđãđượcThếtraoLữsửlà “Thế LữCậnnhưthuộc(2, )LưuThểmộtthểTrọngthơviênloạicủanàotướngLưvăn?, bảnđiềuthuộcNhớkhiểnrừngphongđội tràoquân Việt tặngngườidụngchocótrongThếcôngLữvănđầulàbản tiên“Nhớtrongrừngviệc”xâylà dựng ngữ bằngthơ(những1nào) Tên? mệnhkhai sinhlệnhcủakhôngnhàthểthơcưỡngThế Lữđượclà ” là ai? 1 N G U Y Ễ N T H Ứ L Ễ 2 T H Ơ T Á M C H Ữ 3 KLÃNG Ị C H N Ó I 4 T R U YMẠN Ệ N N G Ắ N 5 T H Ơ M Ớ I 6 H O À I T H A N H 7 H Ồ C H Í M I N H
6. 1. Tác giả - Thế Lữ (1907 - 1989), quê ở Bắc Ninh, là nhà thơ tiêu biểu nhất trong phong trào Thơ mới. - Hồn thơ Thế Lữ dồi dào và đầy lãng mạn. - Tác phẩm chính: Mấy vần thơ (thơ, 1935), Vàng và máu (truyện, 1934), Bên đường Thiên lôi (truyện, 1936). - Ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (năm 2003).
7. Thế Lữ và vợ
8. Thơ Mới Là một phong trào thơ có tính chất lãng mạn của tầng lớp trí thức trẻ từ năm 1932 đến 1945. Ngay ở giai đoạn đầu, thơ mới đã có nhiều đóng góp cho văn học, nghệ thuật nước nhà. Anh Thơ Lưu Trọng Lư Hàn Mặc Tử Nguyễn Bính (1921-2005) (1911-1991) (1912-1930) (1918-1966)
9. 2. Tác phẩm ✓ Xuất xứ: In trong tập “Mấy vần thơ” (1935) ✓ Thể loại: Thơ 8 chữ (thơ mới hiện đại) - bài thơ đã góp phần mở đường cho sự thắng lợi của Nhớ phong trào Thơ mới. rừng ✓ PTBĐ: Biểu cảm ✓ Đại ý: Mượn lời một con hổ trong vườn bách thú để nói lên tâm sự của người dân mất nước lúc bấy giờ.
10. Bố cục Khổ 1: Tâm trạng của con hổ trong cảnh tù giam Khổ 2+3: Hồi tưởng quá khứ oanh liệt ngày xưa Khổ 4+ 5: Nỗi niềm thực tại của hổ trong vườn bách thú
11. II. Đọc hiểu văn bản
12. 1. Hình ảnh con hổ trong vườn bách thú (Khổ 1+4)
13. Khổ 1 Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt, Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua, Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ, Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm. Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm, Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi, Gạch chân dưới những Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi, từ ngữ chỉ hoàn cảnh và Với cặp báo chuồng bên vô tư lự. tâm trạng của con hổ
14. Bị nhốt trong cũi sắt Hoàn cảnh Thành Nhục thứ đồ nhằn tù chơi hãm
15. Căm hờn, uất Ngao hận ngán Tâm trạng Cam chịu, bất Bất bình lực
16. Sử dụng từ ngữ, hình ảnh chọn lọc Khổ Giọng thơ linh hoạt, tiết tấu phong phú 1 Tâm trạng ngao ngán căm uất, chỉ đành bất lực buông xuôi tuy nhiên bên trong vẫn ngùn ngụt một ngọn lửa căm hờn
17. Khổ 4 Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu, Ghét những cảnh khôngkhông đờiđời nàonào thaythay đổiđổi,, Những cảnhcảnh sửasửa sang,sang, tầmtầm thườngthường,, giảgiả dốidối:: Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng; Dải nước đen giả suối, chẳng thông dòng Len dưới nách những mô gò thấp kém; Cảnh vườn bách Dăm vừng lá hiền lành, không bí hiểm, thú hiện ra trước Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu mắt chúa sơn lâm Của chốn ngàn năm cao cả, âm u. như thế nào?
18. Cảnh vườn thú Nhân tạo 1 cách đơn Tầm thường, điệu, nhàm giả dối tẻ
19. Cảnh tù túng đáng chán, Giọng thơ Nhịp thơ đáng khinh, như kéo dài ngắn, đáng ghét hơn ở những dồn dập câu tiếp theo Từ ngữ Giọng thơ liệt kê giễu cợt ở 2 câu đầu
20. Từ tâm trạng của con hổ ở vườn bách thú, em có liên tưởng, suy nghĩ gì đến tình hình đất nước, nhân dân ta trong thời bấy giờ?
21. ❖ Cảnh vườn bách thú là thực tại xã hội đương thời ❖ Thái độ của hổ là thái độ của người dân đối với xã hội đó.
22. 2. Cảnh con hổ trong chốn giang sơn hùng vĩ
23. Thảo luận nhóm Đọc thầm đoạn 2 Chi tiết Từ ngữ Hình ảnh Cảnh núi rừng Hoàn thiện PBT số 1 Âm thanh Hành động Hình ảnh con hổ Tư thế Nhận xét Giọng điệu, cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh
24. a/ Cảnh núi rừng hùng vĩ Chi tiết Từ ngữ Cảnh núi rừng hùng vĩ với: “bóng cả, cây già” đầy vẻ Hình ảnh thâm nghiêm Âm thanh dữ dội: “tiếng gió gào ngàn”,“giọng nguồn hét Cảnh núi Âm thanh núi”,“thét khúc trường ca dữ dội” rừng → Từ ngữ chọn lọc, phong phú và gợi tả Nhận xét ➔ Nổi bật cảnh đại ngàn hùng vĩ, mạnh mẽ, hoang dã, bí ẩn linh thiêng, nơi giang sơn mà hổ đã từng ngự trị.
25. b/ Hình ảnh con hổ Chi tiết Từ ngữ + Bước chân lên + Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng → so sánh Hành động Hình ảnh làm nổi bật sự mềm mại của thân hình hổ. con hổ + Vờn bóng âm thầm Oai phong; mạnh mẽ; uy nghiêm: dõng dạc đường hoàng; Tư thế mắt thần quắc (khiến mọi vật đều im hơi)  Câu thơ sống động, giàu chất tạo hình, diễn tả chính xác vẻ đẹp vừa uy nghi, dũng mãnh vừa mềm mại, uyển chuyển của chúa sơn lâm.
26. Thảo luận 3’: Có ý kiến cho rằng khổ thơ Đêm vàng bờ suối Ngày mưa 3 là một bức tranh tứ bình tuyệt đẹp. Em hãy chỉ ra và trình bày cảm nhận của em về bộ tranh ấy. Bình minh Chiều lênh láng máu
27. Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối Đâu những ngày mưa chuyển 4 phương ngàn Ta say mồi đững uống ánh trăng tan? Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới → Cảnh đẹp diễm lệ con hổ say mồi → Hình ảnh con hổ mang dáng dấp đứng uống ánh trăng đầy lãng mạn tựa của một bậc Đế vương 1 thi sĩ
28. Đâu những bình minh cây xanh nắng gội Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng Tiếng chim ca giấc ngủ ta từng bừng? Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật? → Cảnh chan hòa ánh sáng rộn rã tiếng chim ca hát cho giấc ngủ của chúa Sơn → Cảnh thật dự dội, hổ trở thành một Lâm con mãnh thú săn mồi đầy quyền uy
29. Bộ tranh tứ bình Câu hỏi tu từ kết hợp điệp ngữ “nào đâu? Điệp từ “ta”→ Khí đâu?” → Diễn tả phách ngang tàng, tư Và giấc mơ huy hoàng thấm thía nỗi nhớ tiếc thế kiêu hùng, ý thức đã khép trong tiếng da diết, đau đớn, của được uy quyền của vị than u uất:“ - Than ôi! con hổ đối với những chúa tể SL; tạo nhạc Thời oanh liệt nay còn quá khứ huy hoàng điệu rắn rỏi, hùng đâu?” của nó. tráng. → Bộ tranh tứ bình đẹp lộng lẫy, cảnh nào cũng có núi rừng hùng vĩ tráng lệ ➔ Nổi bật hình ảnh chúa sơn lâm với tư thế lẫm liệt, uy nghi, kiêu hùng
30. 3. Khát vọng tự do mãnh liệt (Khổ 5)
31. Nhận xét về cách sử dụng câu trong khổ cuối của tác giả và nêu tác dụng Hỡi oai linh, cảnh nước non hùng vĩ ! Là nơi giống hùm thiêng ta ngự trị, Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa, Nơi ta không còn được thấy bao giờ ! Có biết chăng trong những ngày ngao ngán, Ta đương theo giấc mộng ngàn to lớn Để hồn ta phảng phất được gần ngươi, - Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi !
32. Câu cảm thán liên tiếp, lời gọi thiết tha → Khát vọng tự do mãnh liệt nhưng bất lực.
33. Khao khát tự do mãnh liệt Tâm trạng chung của Tâm sự người dân VN của hổ mất nước khi đó Bất hòa với thực tại
34. III. Tổng kết
35. Mượn lời con hổ bị nhốt ở vườn bách thú để diễn tả sâu nỗi chán ghét Nghệ thuật thực tại tầm thường, tù túng và niềm khát khao tự do mãnh liệt.Bài thơ đã khơi gợi lòng A yêu nước thầm kín của - Cảm hứng lãng mạn, hình người dân mất nước B ảnh thơ giàu chất tạo hình thủa ấy. - Ngôn ngữ nhạc điệu phong phú, giàu sức biểu cảm. Nội dung - Biểu tượng thích hợp đẹp đẽ thể hiện chủ đề bài thơ.
36. Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác – Phan Bội Châu Đập đá ở Côn Lôn– Phan Châu Trinh
37. Bài thơ “Nhớ rừng” được sáng tác vào khoảng thời gian nào? A. Trước Cách mạng tháng 8 B. Trong kháng chiến chống thực dân năm 1945. Pháp. C. Trong kháng chiến chống đế D. Trước năm 1930. quốc Mỹ.
38. Nội dung bài thơ Nhớ rừng là: A. Niềm khao khát tự do B. Niềm căm phẫn trước cuộc mãnh liệt. sống tầm thường giả dối. C. Lòng yêu nước sâu sắc và D. Cả ba nội dung trên. kín đáo.
39. Bài thơ “Nhớ rừng” của Thế Lữ được sáng tác theo thể thơ gì và với giọng điệu thế nào? A. Thể thơ 8 chữ, giọng điệu B. Thể thơ tự do, giọng điệu nhẹ thiết tha, hùng tráng. nhàng, du dương. C. Thể thơ thất ngôn bát cú, D. Thể thơ tứ tuyệt , giọng thơ giọng điệu bi ai, sầu thảm. sầu thảm, thống thiết.
40. Điều nào sau đây không đúng khi nhận xét về Thế Lữ và thơ của ông? A. Thế Lữ là một trong những nhà B. Thơ của Thế Lữ là gạch nối giữa thơ tiêu biểu trong phong trào Thơ thơ cổ điển và thơ hiện đại Việt Nam. Mới (1932-1945) C. Thế Lữ góp phần quan trọng trong D. Thế Lữ là một trong những người việc đổi mới thơ ca và đem lại chiến có công đầu trong việc xây dựng thắng cho dòng Thơ Mới. ngành kịch nói ở nước ta.
41. Việc xây dựng hai cảnh tượng đối lập nhau trong bài thơ: cảnh vườn bách thú tù túng và cảnh rừng xanh tự do nhằm mục đích gì? A. Để gây ấn tượng, tạo sự hấp B. Để làm nổi bật tình cảnh và tâm dẫn cho người đọc. trạng của chúa sơn lâm. C. Nhằm thể hiện sự đồng cảm, D. Nhằm chế giễu, thương hại cho chia sẻ của người đọc đối với hoàn con vật nổi tiếng hung tợn. cảnh của con hổ.
42. Hình ảnh con hổ bị giam cầm trong vườn bách thú (Nhớ rừng, Thế Lữ) thực chất là hình ảnh của ai? A. Người nông dân trước cách mạng B. Hình ảnh người chiến sĩ cách tháng tám, 1945. mạng. C. Hình ảnh người thanh niên yêu D. Hình ảnh người sĩ phu yêu nước. nước trước cách mạng tháng 8/ 1945
43. Tâm trạng nào được diễn tả khi con hổ nhớ về những ngày còn tự do ở chốn núi rừng? A. Buồn rầu, chán nản khi nhớ về B. Cô đơn, lạnh lẽo. những ngày tự do. C. Căm thù những kẻ đã biến cuộc D. Tiếc nuối những ngày tháng oanh sống tự do, tự tại của nó hành cuộc liệt, vẫy vùng, sống tự do nơi núi rừng sống ngục tù mua vui cho mọi người. hùng vĩ.
44. Bài thơ “Nhớ rừng” của Thế Lữ có ảnh hưởng và tác động như thế nào đến các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ thanh niên lúc bấy giờ? A. Biểu hiện ý chí quyết tâm, tin tưởng B. Tác động đến tinh thần hăng say lao vào sự nghiệp cách mạng của những người động, sẵn sàng vượt qua mọi gian khổ tù chính trị đang bị giam giữ. trong buổi đầu xây dựng đất nước. C. Kín đáo khơi gợi lòng yêu nước, yêu tự D. Tạo ra tâm lí bi quan, chán chường do và quyết tâm chống giặc cứu nước của trước cuộc sống thực tại, ước muốn được nhân dân, đặc biệt là tầng lớp thanh niên. thoát li khỏi hiện thực.
45. Hoài Thanh cho rằng: “ Ta tưởng trừng thấy những chữ bị xô đẩy, bị dằn vặt bởi một sức mạnh phi thường”. Theo em, ý kiến đó chủ yếu nói về đặc điểm gì của bài thơ “Nhớ rừng”? A. Tràn đầy cảm xúc mãnh liệt. B. Giàu nhịp điệu. C. Giàu hình ảnh. D. Giàu giá trị tạo hình
46. Theo em, tại sao tác giả lại lựa chọn hình ảnh con hổ để thể hiện tư tưởng của mình? Việc lựa chọn đó nói lên điều gì?
47. 01 Ôn lại bài Vẽ/ sưu tầm tranh về con Hướng hổ và ghi lời đề từ bằng 1 dẫn 02 vài câu thơ trong văn bản tự học Nhớ rừng mà em thích 03 Soạn bài “Ông đồ”
48. L/O/G/O Thank You!