Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 121: Văn bản "Sang thu" - Nguyễn Thanh Tùng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 121: Văn bản "Sang thu" - Nguyễn Thanh Tùng

1. KIEÅM TRA BAØI CUÕ Đọc diễn cảm khổ thơ đầu trong bài thơ “Viếng Lăng Bác” của Viễn Phương. Cho biết cảm xúc của tác giả khi đến thăm lăng Bác?
2. SANG THU - Hữu Thỉnh - I. Đọc - Tiếp xúc văn bản: 1. Taùc giaû: - Hữu Thỉnh (1942), quê Vĩnh Phúc. - 1963 vào quân đội và sáng tác thơ. - Phong cách thơ tha thiết, nhỏ nhẹ, sâu lắng. - Viết về con người, cuộc sống ở nông thôn, đặc biệt về mùa thu.
3. .Moät soá taäp thô noåi tieáng: Thư mùa đông (1984) Từ chiến hào đến thành phố (1985) Trường ca biển
4. SANG THU - Hữu Thỉnh - I. Đọc - Tiếp xúc văn bản: 1. Tác giả: - - Hữu Thỉnh (15/ 2 / 1942), quê Vĩnh Phúc. - 1963 vào quân độivà sáng tác thơ. - Phong cách thơ tha thiết, nhỏ nhẹ, sâu lắng. - Viết về con người, cuộc sống ở nông thôn, đặc biệt về mùa thu. 2. Tác phẩm: - Bài thơ được sáng tác năm1977. - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: + §Êt níc võa hoµ b×nh. + Thiªn nhiªn sang thu.
5. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh- - I. Đọc - Tiếp xúc văn bản: 1. Tác giả: 2. Tác phẩm: Bỗng nhận ra hương ổi - Bài thơ được sáng tác năm1977. Phả vào trong gió se - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Sương chùng chình qua ngõ + §Êt níc võa hoµ b×nh. Hình như thu đã về + Thiªn nhiªn sang thu. 3. Đọc - chú thích: Sông được lúc dềnh dàng 4. Bố cục: Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ - Đoạn1 (khổ1): Tín hiệu mùa Vắt nửa mình sang thu thu về. Vẫn còn bao nhiêu nắng - Đoạn 2 (khổ 2): Quang cảnh Đã vơi dần cơn mưa đất trời sang thu. Sấm cũng bớt bất ngờ - Đoạn 3 (khổ 3): Những Trên hàng cây đứng tuổi. chuyển biến âm thầm của tạo vật.
6. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh I. Đọc - Tiếp xúc văn bản II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Tín hiệu mùa thu về: Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về “Bçng nhËn ra h¬ng æi Ph¶ vµo trong giã se S¬ng chïng ch×nh qua ngâ H×nh nh thu ®· vÒ ”
7. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh I. Đọc - tiếp xúc văn bản II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Tín hiệu mùa thu về: Bỗng nhận ra hương ổi - Hình ảnh: Hương ổi – phả, gió-se, sương – chùng chình, Phả vào trong gió se nghệ thuật: nhân hóa, từ Sương chùng chình qua ngõ láy, giàu sức gợi tả. Hình như thu đã về Thiên nhiên chuyển biến nhẹ nhàng. - Từ ngữ: bỗng, hình như: diễn tả tâm trạng ngạc nhiên, bất ngờ, mơ hồ trước tín hiệu mùa thu. Qua đó thấy được sự nhạy cảm, yêu thiên nhiên và cuộc sống nơi làng quê.
8. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh I. Đọc - tiếp xúc văn bản. II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Tín hiệu mùa thu về: 2. Quang cảnh đất trời ngã dần sang thu: Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
9. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh I. Đọc - tiếp xúc văn bản. II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Tín hiệu mùa thu về: Sông? Em được hãy bìnhlúc dềnh vẻ đẹp dàng 2. Quang cảnh đất trời ngả dần Chimcâu thơ: bắt đầu vội vã sang thu: - Hình ảnh: sông - dềnh dàng, CóCó đám đám mây mây mùa mùa hạ hạ chim - vội vã, mây – vắt nửa .Vắt nữa mình sang Vắt nửa mình sang thu mình, dùng từ láy gợi hình, thu. nhân hóa, đối lập.  Thiên nhiên chuyển từ cuối Hình ảnh nhân hóa bất hạ sang đầu thu nhẹ nhàng mà ngờ thú vị. Đám mây rõ rệt. mùa hạ sót lại trển bầu 3.Những chuyển biến âm trời thu tôn thêm vẽ đẹp thầm của tạo vật: đất trời sang thu
10. VÉn cßn bao nhiªu n¾ng SÊm còng bít bÊt ngê §· v¬i dÇn c¬n ma Trªn hµng c©y ®øng tuæi Nắng vẫn còn, mưa đã vơi dần, sấm cũng bớt, Thu đến vẫn còn những dư âm của mùa hạ.
11. TIEÁT 116: VAÊN BAÛN: SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh 3. Những chuyển biến âm thầm của tạo vật: SÊm còng bít bÊt ngê Trªn hµnghµng c©yc©y ®øng®øng tuæituæi + Nghĩa tả thực: sấm và hàng cây lúc sang thu. Sấm: vang động bất thường của Ý nghĩa ẩn dụ: ngoại cảnh, cuộc đời. Em hiểu thế nào về haiHàng dòngcây thơđứng trên?tuổi Tác: Con giả sửngười dụng ? biện pháp tu từ gì? Nêu ýtừng nghĩa?trãi sẽ có bản lĩnh vững vàng hơn.
12. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh I. Đọc - tiếp xúc văn bản II. Đọc - hiểu văn bản: III. Tổng kết 1. Nghệ thuật: - Hình ảnh giàu sức biểu cảm, gợi suy tưởng. - Nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, đối lập tự nhiên hợp lý. - Từ láy gợi hình.
13. SANG THU Tiết 121 SANG THU - Hữu Thỉnh I. Tìm hiểu chung: II. Tìm hiểu văn bản: III. Tổng kết 1. Nghệ thuật: - Khắc họa được hình ảnh thơ đẹp, gợi cảm, đặc sắc, về thời điểm giao thời từ hạ sang thu ở nông thôn đồng bằng Bắn Bộ. - Nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, đối lập tự nhiên hợp lý. - Từ láy gợi hình. 2. Nội dung: - Cảm nhận tinh tế về thiên nhiên ở thời điểm giao mùa. - Thiết tha, trân trọng trước vẻ đẹp thiên nhiên, đất nước. - Suy ngẫm sâu lắng về con người, cuộc đời. IV. Luyện tập:
14. 1- Một số đoạn thơ viết về mùa thu: Em kh«ng nghe rõng thu Tháng tám mùa thu xanh thắm. L¸ thu r¬i xµo x¹c, Mây nhởn nhơ bay, hôm Con nai vµng ng¬ ng¸c nay ngày đẹp lắm. §¹p trªn l¸ vµng kh«? (Tố Hữu-Gió lộng) (Lu träng L, TiÕng thu)
15. Trời thu xanh ngắt mấy tầng N¾ng thu ®ang tr¶i ®Çy cao. §· tr¨ng non mói bëi Cần trúc lơ thơ gió hắt hiu Bªn cÇu con nghÐ ®îi C¶ chiÒu thu sang s«ng ( Nguyễn Khuyến- Thu điếu) (H÷u ThØnh, ChiÒu s«ng Th¬ng) 2. ViÕt mét bµi v¨n ng¾n diÔn t¶ c¶m nhËn cña H÷u ThØnh tr- íc sù biÕn chuyÓn cña ®Êt trêi lóc sang thu.
16. 1. Tác giả cảm nhận mùa thu bắt đầu từ 4.2.3.5. Biện TừĐây Đây “bỗng” pháplà từlà tudiễncông thể từ tảhiệnnày tâmviệc được trạng trạng mà dùng thái của Hữu cảmnhiều nhà xúc thơ qua hương vị nào? nhấtcâunày?Thỉnh trong“ Hình từng bài như sang làmthu thu? đã trong về”. quân đội. 1 H Ư Ơ N G Ổ I 2 M Ơ H Ồ 3 B Ấ T N G ờ 4 N H Â N H Ó A 5 T U Y Ê N H U Ê N HM Mï TA AT UH U
17. Híng dÉn häc ë nhµ. - Häc thuéc bµi th¬. - N¾m v÷ng nh÷ng ®Æc s¾c nghÖ thuËt vµ néi dung cña bµi th¬. - ViÕt mét bµi v¨n ng¾n diÔn t¶ c¶m nhËn cña H÷u ThØnh tríc sù biÕn chuyÓn cña ®Êt trêi lóc sang thu. - T×m ®äc nh÷ng t¸c phÈm cña nhµ th¬ H÷u ThØnh. - So¹n bµi míi: Trả bài viết số 5
18. IV.LuyÖn tËp 1 . §©y lµ mét tÝn hiÖu cña mïa thu miÒn B¾c trong bµi: “ Sang thu ” cña H÷u ThØnh. 2 . H¬i níc ngng tô l¹i thµnh h¹t mµu tr¾ng rÊt nhá bay l¬ löng trong kh«ng khÝ 1 H U O N G O I gÇn mÆt ®Êt gäi lµ hiÖn tîng g×? 2 S U O N G 3 .H·y cho biÕt giã heo may mang h¬i l¹nh trong bµi th¬ Sang thu ®îc 3 G I O S E gäi lµ g×? 4 M 4 . §iÒn tõ thÝch hîp vµo chç C H I trèng trong c©u th¬ sau:“Mét 5 H A N G C A Y b«ng hoa tÝm biÕc.¥i con chiÒn chiÖn ” 6 5 H·y ®iÒn tõ vµo c©u th¬ sau cho 7 ®óng víi tõ trong bµi th¬ cña TrÇn §¨ng Khoa: 8 “ cau ®øng lÆng 9 chuèi ®øng im ChØ cã tr¨ng s¸ng tá Soi râ s©n nhµ em ” 10
19. IV.LuyÖn tËp 6 .H·y cho biÕt tæng th ký Héi nhµ v¨n ViÖt Nam hiÖn nay lµ ai? 7 .Tªn mét v¨n b¶n ®· häc ë líp 6 kú II 1 H U O N G O I cña nhµ th¬ TrÇn §¨ng Khoa 2 S U O N G 8 . §iÒn tõ cã trong c©u th¬: 3 G I O S E “ MÑ vÒ nh míi 4 C H I M S¸ng Êm c¶ gian nhµ ” 5 H A N G C A Y 9 . TiÕng næ rÒn do hiÖn tîng phãng ®iÖn trªn bÇu trêi cã 6 H U U T H I N H gi«ng b·o g©y ra gäi lµ hiÖn t- 7 M U A îng g×? 8 N A N G 9 S A M ¤ ch×a kho¸ : Tõ nµo chØ thêi kh¾c giao mïa gi÷a mïa h¹ vµ mïa thu? 10 S A N G T H U