Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Tiết 28, Bài 27: Lực điện từ - Đặng Quang Trường

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Tiết 28, Bài 27: Lực điện từ - Đặng Quang Trường

1. Gi¸o ¸n ®iÖn tö VËt lý líp 9 Biên soạn: Đặng Quang Trường TRƯỜNG THCS MƯỜNG PHĂNG
2. KiÓm tra bµi cò Kim⚫ Khi chonam dßng ch©m ®iÖn lÖchch¹y qua ®i d©yso víidÉn AB,vÞ trÝ hiÖn t- îng g× x¶y ra víi kim nam ch©m? ban ®Çu. A B Chóng ta cïng quan s¸t 2
3. Trªn ®©y lµ TN ¥-xtet cho thÊy dßng ®iÖn t¸c dông lªn KNC. TiÕt 28: Bµi 27: ⚫ Ngîc l¹i, liÖu kim nam ch©m cã t¸c dông lªn dßng ®iÖn hay kh«ng? MuènLùc hiÓu râ chóng ®iÖn ta sang bµi h«m nay: tõ 3
4. Tiết 28: Lực điện từ I. T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn 1. ThÝ nghiÖm: L¾p M§ nh h×nh díi ChøngHiÖn tátîng ®o¹n ®ã d©y - §ãng c«ng AB chÞu t¸c dông t¾c K quan chøng tá ®iÒu g×? s¸t xem cã cña mét lùc nµo ®ã. hiÖn tîng g× B x¶y ra víi N ®o¹n d©y AB A S A + K 4
5. Tiết 28: Lực điện từ I. T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn 1. ThÝ nghiÖm: M§ nh h×nh díi Ta quan s¸t l¹i lÇn n÷a ë tốc ®é chËm Em h·y rót 2. KÕt luËn ra kÕt Tõ trêng t¸c dông luËn?Lùc ®ã gäi lùc lªn ®o¹n d©y lµ lùc ®iÖn dÉn AB cã dßng tõ ®iÖn ch¹y qua ®Æt B trong tõ trêng. N A S A + K 5
6. Tiết 28: Lực điện từ I. T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn 1. ThÝ nghiÖm 2. KÕt luËn Tõ trêng t¸c dông lùc lªn ®o¹n d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt trong tõ trêng. Lùc ®ã gäi lµ lùc ®iÖn tõ Ii. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ. Quy t¾c bµn tay tr¸i 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo yÕu tè nµo? a. ThÝ nghiÖm ▪Đổi chiều dòng điện chạy qua dây dẫn AB ▪Giữ nguyên chiều dòng điện, đổi chiều đường sức từ 6
7. Chóng ta theo dâi chËm tõng bíc, chó ý chiÒu chuyÓn ®éng cña ®o¹n d©y AB S B A N A + - K 7
8. Chóng ta theo dâi chËm tõng bíc chó ý chiÒu chuyÓn ®éng cña ®o¹n d©y + §æi chiÒu AB dßng ®iÖn S B A N A + - K 8
9. Ii. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ. Quy t¾c bµn tay tr¸i 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo yÕu tè nµo? a. Thí nghiệm: ▪Đổi chiều dòng điện chạy qua dây dẫn AB : chiều lực điện từ thay đổi. ▪Giữ nguyên chiều dòng điện, đổi chiều đường sức từ : chiều lực điện từ thay đổi Qua S2 TN N A B A B em h·yN rót S O 3 O 3 ra kÕt A A luËn? - + - + + + - - 9
10. Tiết 28: Lực điện từ I. T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn 1. ThÝ nghiÖm 2. KÕt luËn Tõ trêng t¸c dông lùc lªn ®o¹n d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt trong tõ trêng. Lùc ®ã gäi lµ lùc ®iÖn tõ Ii. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ. Quy t¾c bµn tay tr¸i 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo yÕu tè nµo? a. ThÝ nghiÖm b. KÕt luËn: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn AB phô thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong d©y dÉn vµ chiÒu ®êng søc tõ. 10
11. Ii. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ. Quy t¾c bµn tay tr¸i 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo yÕu tè nµo? 2. Quy t¾c bµn tay tr¸i BiÕt chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n d©y dÉn th¼ng vµ chiÒu ®êng søc tõ. Quy t¾c bµn tay tr¸i gióp ta x¸c ®Þnh ®îc chiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn. Quy t¾c bµn tay tr¸i: §Æt bµn tay tr¸i sao cho c¸c ®êng søc tõ híng vµo lßng bµn tay. ChiÒu tõ cæ tay ®Õn ngãn tay gi÷a híng theo chiÒu dßng ®iÖn. Th× ngãn tay c¸i cho·i ra 900 chØ chiÒu cña lùc ®iÖn tõ. 11
12. + I - N F A B S 12
13. Tiết 28: Lực điện từ I. T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn 1. ThÝ nghiÖm 2. KÕt luËn Tõ trêng t¸c dông lùc lªn ®o¹n d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt trong tõ trêng. Lùc ®ã gäi lµ lùc ®iÖn tõ Ii. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ. Quy t¾c bµn tay tr¸i 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc vµo yÕu tè nµo? a. ThÝ nghiÖm b. KÕt luËn: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn AB phô thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong d©y dÉn vµ chiÒu ®êng søc tõ. 2. Qui tắc bàn tay trái - Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra một góc 900 chỉ chiều của lực điện từ. 13
14. H·y so s¸nh lùc tõ vµ lùc ®iÖn tõ? Lùc tõ Lùc ®iÖn tõ NÕu cã mét nam NÕu cã mét dßng ®iÖn ch©m ®Æt trong (tøc lµ 1 d©y dÉn cã mét tõ trêng, th× tõ dßng ®iÖn ch¹y qua) trêng ®ã t¸c dông ®Æt trong mét tõ trêng, lªn nam ch©m mét th× tõ trêng t¸c dông lªn lùc gäi lµ lùc tõ dßng ®iÖn mét lùc gäi lµ lùc ®iÖn tõ. 14
15. III. VËn dông C2 ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i, x¸c ®Þnh chiÒu dßng ®iÖn qua ®o¹n AB N Trong ®o¹n d©y dÉn A AB, dßng ®iÖn cã F chiÒu ®i tõ B ®Õn A B S 15
16. III. VËn dông C3 X¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ cu¶ nam ch©m h×nh bªn S §êng søc tõ cña A nam ch©m cã chiÒu F ®i tõ díi lªn trªn. B N 16
17. C4 BiÓu diÔn lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn c¸c ®o¹n d©y dÉn AB, CD cña khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ cã t¸c dông g× ®èi víi khung d©y. F o’ 1 B C c S N A D F2 o Lùc ®iÖn tõ t¸c dông nh h×nh vÏ CÆp lùc ®iÖn tõ cã t¸c dông lµm khung quay theo chiÒu kim ®ång hå17
18. C4 BiÓu diÔn lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn c¸c ®o¹n d©y dÉn AB, CD cña khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ cã t¸c dông g× ®èi víi khung d©y. B F1 O’ A c N C S D F2 O Lùc ®iÖn tõ t¸c dông nh h×nh vÏ. CÆp lùc ®iÖn cã kh«ng cã t¸c dông lµm khung quay. 18
19. C4 BiÓu diÔn lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn c¸c ®o¹n d©y dÉn AB, CD cña khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ cã t¸c dông g× ®èi víi khung d©y. o’ C B c S N F1 D F2 A o Lùc ®iÖn tõ t¸c dông nh h×nh vÏ CÆp lùc ®iÖn tõ cã t¸c dông lµm khung quay theo chiÒu ngîc víi chiÒu19 kim ®ång hå
20. Cã thÓ em cha biÕt: xem SGK trang 75 ⚫Th«ng tin thªm vÒ cã thÓ em cha biÕt: ⚫ Hai cÆp nam ch©m ®iÖn (NC1, NC2) trong tivi , m¸y tÝnh thuËt ng÷ chuyªn ngµnh gäi lµ cuén l¸i tia (NC1: l¸i mµnh, NC2: l¸i dßng). Mçi gi©y cuén l¸i mµnh cã thÓ quÐt ®îc 50 mÆt, cuén l¸i dßng cã thÓ quÐt ®îc 312,5 dßng t¬ng øng víi mét mÆt (tÇn sè quÐt lµ 15625Hz). HiÖn nay tÇn sè quÐt cã thÓ cao h¬n, nªn chÊt lîng (®é ph©n gi¶i) cao h¬n. ⚫ QuÐt ®îc nh vËy lµ do øng dông cña lùc ®iÖn tõ. 20
21. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ. - Đọc phần: “ Có thể em chưa biết” - Làm bài tập: 27.1, 27.2, 27.3, 27.4 27.5 SBT. Trang 33-34 21
22. VUI ĐỂ HỌC ⚫ Có các vật sau : một thanh nam châm, một thanh thép, một miếng xốp nhẹ, một chậu bằng nhựa đựng nước. Làm cách nào em có thể chế tạo thanh thép thành thanh nam châm? S N 23
23. ⚫ Làm nhiễm từ thanh thép : Cho thanh thép tiếp xúc với nam 1 châm . 2⚫ Đặt thanh thép lên miếng xốp . ⚫ Thả nhẹ miếng xốp nổi trên mặt nước trong chậu . 3 ⚫ Chờ thanh thép định hướng theo phương Bắc – Nam địa lí . 4⚫ Đánh dấu cực của thanh thép . 5 Nam S N Bắc 24