Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Tiết 49: Thấu kính phân kì - Mai Thị Đoan

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Tiết 49: Thấu kính phân kì - Mai Thị Đoan

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO XUÂN TRƯỜNG TRƯỜNG T.H.C.S XUÂN NINH VẬT LÍ 9 TIẾT 49: THẤU KÍNH PHÂN KÌ GIÁO VIÊN : MAI THỊ ĐOAN
2. C2Tiết: Độdiệndàymặtphầncắtrìangangso vớicủaphầnmộtgiữasố thấucủa kínhthấu phânkính phânkì kìđượccó gìmôkháctả bằngso vớicácthấuhìnhkínhsau:hội tụ? a) b) c) Hình 44.2
3. Thí nghiệm Các bước tiến hành thí nghiệm Bước 1: Lắp các dụng cụ thí nghiệm Bước 2: Chiếu một chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt thấu kính phân kì. Bước 3: quan sát chùm tia ló ra khỏi thấu kính. C3: Chùm tia ló ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người ta gọi nó là thấu kính phân kì?
4. Chùm tia tới song song theo phương vuông góc với mặt của một thấu kính phân kì cho chùm tia ló phân kì.
5. C4:Trong Quan các sáttia lạitới thívuông nghiệm góc vớitrên mặt và chothấu biết kính trong có một batia tia cho tới tia thấu ló truyền kính phân thẳng, kì, không tia nào bị đi đổi qua hướng. thấu Tia kínhnày trùngkhông với bị đổimột hướng? đường Tìmthẳng cách được kiểm gọi tralà trục điều chính này.(∆) của thấu kính. O
6. C5 : Quan sát lại thí nghiệm 44.1 và dự đoán xem nếu kéo dài các tia ló thì chúng có gặp nhau tại một điểm hay không? Tìm cách kiểm tra dự đoán đó. O
7. C6: Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này trên hình vẽ sau: ∆ O
8. Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính phân kì cho các tia ló kéo dài cắt nhau tại điểm F nằm trên trục chính. Điểm đó gọi là tiêu điểm của thấu kính phân kì và nằm cùng phía với chùm tia tới. F O F’ Mỗi thấu kính phân kì có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính và cách đều quang tâm.
9. Một số tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì S Tia sáng SO qua quang tâm truyền thẳng ∆ O F F’ Tia sáng SI song song với trục chính thì tia ló có đường kéo dài đi qua tiêu điểm F S I ∆ O F F’ F F’
10. Một số tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì Tia tới SJ có đường kéo dài qua tiêu điểm F’, tia ló song song với trục chính O F F’ J S
11. C7. Hình 44.5 vẽ thấu kính phân kì, quang tâm O, trục chính ∆, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới 1,2. Hãy vẽ tia ló của các tia này. S (1) (2) 0 F F’
12. C8: Trong tay em có một kính cận thị. Làm thế nào để biết kính đó là thấu kính hội tụ hay phân kì? -Kính cận là thấu kính phân kì, có thể nhận biết bằng cách: - Phần rìa của thấu kính dày hơn phần ở giữa. - Đặt thấu kính này gần dòng chữ, nhìn qua thấu kính thấy hình ảnh dòng chữ nhỏ hơn so với khi nhìn trực tiếp vào dòng chữ đó.
13. C9: Trả lời câu hỏi ở đầu bài: Thấu kính phân kì có những đặc điểm gì khác so với thấu kính hội tụ? Thấu kính hội tụ Thấu kính phân kì - Phần rìa của thấu kính - Phần rìa của thấu kính dày mỏng hơn phần ở giữa. hơn phần ở giữa. - Khi để thấu kính hội tụ vào - Khi để thấu kính phân kì gần dòng chữ trên trang vào gần dòng chữ trên sách, nhìn qua thấu kính ta trang sách, nhìn qua thấu thấy hình ảnh dòng chữ lớn kính ta thấy hình ảnh dòng hơn so với khi nhìn trực tiếp chữ bé đi so với khi nhìn trực tiếp. - Chùm sáng tới song song với - Chùm sáng tới song song với trục chính của thấu kính hội trục chính của thấu kính tụ cho chùm tia ló hội tụ. phân kì cho chùm tia ló phân kì
14. Ghi nhí: */ ThÊu kÝnh ph©n k× thường dùng có phÇn r×a dµy h¬n phÇn gi÷a. */Chïm tia tíi song song víi trôc chÝnh cña thÊu kÝnh ph©n k× cho chïm tia lã ph©n k×. */ §êng truyÒn cña hai tia s¸ng ®Æc biÖt qua thÊu kÝnh ph©n k×: -Tia tíi song song víi trôc chÝnh th× tia lã kÐo dµi ®i qua tiªu ®iÓm. -Tia tíi ®Õn quang t©m th× tia lã tiÕp tôc truyÒn th¼ng theo ph¬ng của tia tíi.
15. Đáy chai thường có hình lõm, vì vậy: - Đổ một ít nước vào chai thuỷ tinh, đáy chai và lớp nước tạo thành một thấu kính phân kì. - Để dễ quan sát cắt một chai nhựa trong theo chiều ngang, phần gần đáy. Đổ một ít nước vào chai, đặt chai lên một tờ báo, nhìn từ trên xuống ta thấy hình ảnh các dòng chữ đó nhỏ đi.
16. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ * Học thuộc phần ghi nhớ, làm bài tập: 44-45.1; 44-45.3. * Tự học trước bài 45. Chuẩn bị mỗi nhóm 1 cây nến, nghiên cứu mục đích và các bước làm thí nghiệm, cách dựng ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì.
17. Tiết học đến đây kết thúc Chúc quý thầy cô mạnh khỏe, chúc các em chăm ngoan, học giỏi. Xin chân thành cảm ơn ! Giáo viên thực hiện: mai thÞ ®oan