Đề kiểm tra Học kì 1 môn Ngữ văn Lớp 7 (Có đáp án)

Nội dung text: Đề kiểm tra Học kì 1 môn Ngữ văn Lớp 7 (Có đáp án)

1. ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ I- NGỮ VĂN 7 I.MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA Chủ đề Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Tổng số nội Thấp Cao dung - HS chép theo trí -HS hiểu về -Rút ra được Phần nhớ bài thơ ; nhận con người Bác bài học nhận văn bản biết thể thơ ; hoàn thức khi học cảnh ra đời bài thơ xong bài thơ SC: SC: 1(Câu 1a,b) SC: 1(Câu 1c) SC: 1(Câu 1d) SC: 1 SĐ: SĐ: (1,5đ) SĐ: (0,5đ) SĐ: (1đ) SĐ: 3đ Tiếng -HS trả lời định - HS hiểu tác Việt nghĩa về từ trái nghĩa dụng của từ trái Và tác dụng của việc nghĩa trong 2 sử dụng từ trái nghĩa câu thơ trong văn thơ. -HS nhận biết từ trái nghĩa có trong ví dụ SC: SC: 1(Câu 2a,b) SC: 1(câu 2c) SC: 1 SĐ: SĐ: 1,25đ SĐ: 0,75 SĐ: 2đ Tập Viết bài làm văn văn biểu cảm về bài thơ Bạn đến chơi nhà SC: SC: 1 (C 3) SC: 1 SĐ: SĐ: 5đ SĐ: 5đ Tổng số SC: 2 SC: SC: 1 SC: 1 SC:3 câu, Số SĐ: 2,75đ SĐ: 1.25đ SĐ: 1đ SĐ: 5đ SĐ:10đ điểm II-ĐỀ BÀI Câu 2 (3,0 điểm). a) Chép lại chính xác theo trí nhớ bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh. b) Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? Nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ? c) Qua bài thơ, em hiểu gì về con người của Bác?
2. d) Qua bài thơ em bồi dưỡng được tình cảm gì ? Câu 1 (2,0 điểm). a) Thế nào là từ trái nghĩa? Trong thơ văn sử dụng từ trái nghĩa có tác dụng gì? b) Tìm các cặp từ trái nghĩa trong hai câu thơ sau : “ Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng son”. (SGK Ngữ Văn 7, tập 1, trang 94) c)Phân tích tác dụng: Câu 3 (5,0 điểm). Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến. HẾT III-HƯỚNG DẪN CHẤM Câu 1 (3,0 điểm). a) - HS chép chính xác bài thơ “Cảnh khuya” của Hồ Chí Minh. (0,5 điểm) b) Bài thơ trên được viết theo thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt. (0,5 điểm) Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được sáng tác năm 1947(0,25 điểm) khi Bác Hồ ở chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (0,25 điểm) Cảm nhận về Bác qua bài thơ đảm bảo được nội dung sau: Bác Hồ là người có tâm hồn nhạy cảm yêu thiên nhiên tha thiết, có lòng yêu nước sâu nặng. (0,5 điểm) Qua bài thơ em bỗi dưỡng cho mình lòng kính yêu , biết ơn và tự hào về Bác ( 0,5điểm) Và bỗi dưỡng cho mình tình yêu thiên nhiên , đất nước , con người . (0,5 điểm) Câu 2 (2,0 điểm). a) Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. (0,25 điểm) Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau. (0,25 điểm) Trong thơ văn sử dụng từ trái nghĩa có tác dụng tạo nghệ thuật đối, tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh. (0,5 điểm) b) Cặp từ trái nghĩa trong hai câu thơ Rắn - nát (0,25 điểm) Tác dụng: Cặp từ trái nghĩa trong hai câu thơ Rắn – nát cho ta hiểu về cuộc đời số phận bị phụ thuộc của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. (0,25 điểm) - Cuộc đời họ sướng hay khổ đều phụ thuộc vào người chồng, người cha, vào xã hội. (0,25 điểm) - Cho dù số phận có bị chà đạp, bị vùi dập nhưng người phụ nữ vẫn giữ trọn phẩm giá trong sáng, thủy chung của mình. (0,25 điểm)
3. Câu 3 (5,0 điểm). 1. Về hình thức (1đ) : - Kiểu bài: Biểu cảm về một tác phẩm văn học. - Đối tượng biểu cảm: bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến. - Bài viết hoàn chỉnh, có đủ ba phần; bố cục mạch lạc, văn viết có cảm xúc. - Không mắc các loại lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp thông thường, lời văn trong sáng, dễ hiểu. - Trình bày sạch đẹp. 2.Về nội dung( 4đ): Học sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý sau: Mở bài( 0,5đ): - Giới thiệu tác giả, tác phẩm. - Cảm xúc, ấn tượng chung về bài thơ. Thân bài: ( 3đ) Nêu cảm nghĩ cụ thể về một tình bạn tri âm, tri kỉ cao đẹp, trong sáng, hồn nhiên, dân dã: * Học sinh có thể trình bày cảm nghĩ theo bố cục, đan xen trình bày nội dung và nghệ thuật của các câu thơ. + Câu đề (câu 1): Đã bấy lâu nay bác đến nhà - Sự phá cách của tác giả ở chỗ: trong thể thơ bát cú Đường luật thì phần đề thường có 2 câu (phá đề, thừa đề) nhưng ở bài thơ này chỉ có một câu.( 0,25đ) - Câu thơ như một lời chào hỏi mừng rỡ, thân tình của chủ nhân trước việc đến thăm của một người bạn già xa cách đã lâu ngày, Cách gọi bác vừa dân dã, vừa kính trọng, thể hiện sự gắn bó lâu dài, mật thiết giữa hai người. ( 0,25đ) + 3 câu thực (2, 3, 4): Lời phân trần, thanh minh của chủ nhân về sự tiếp đón thiếu chu đáo của mình: - Ngôn ngữ thơ như lời nói tự nhiên, mộc mạc của một ông lão nhà quê: Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa (lí do thứ nhất), Ao sâu nước cả khôn chài cá (lí do thứ hai), Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà (lí do thứ ba.)( 0,25đ) + 2 câu luận: Tiếp tục phân trần thêm hai lí do: Cải chửa ra cây, cà mới nụ.Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa. Tính chất hài hước nằm ở ý: nhà có đủ cả, chẳng thiếu thứ gì (cá, gà, cải, cà, bầu, mướp ), chỉ tiếc là đều đang độ dở dang, tiềm năng, chưa dùng được, nên đành tạ lỗi với khách. ( 0,25đ) - Cách nói thậm xưng kết hợp với nghệ thuật liệt kê tạo nên cách nói dí dỏm: ông có tất cả nhưng thật ra lại chẳng có gì vì không đúng lúc, không đúng thời.( 0,25đ) + 2 câu kết : - Sự thiếu thốn được đẩy lên cực điểm : Đầu trò tiếp khách, trầu không có (bắt nguồn từ câu: Miếng trầu là đầu câu chuyện trong dân gian nói về cách tiếp khách thông thường nhất, tối thiểu nhất cũng phải có trầu và nước.)( 0,25đ) - Kết thúc bài thơ bất ngờ: sáu câu trên nói đến cái không có, câu kết bài đã cân bằng tất cả, biến cái không có thành vô nghĩa vì đã có ta với ta( 0,25đ) -Tóm lại vật chất chẳng có gì: Bác đến chơi đây, ta với ta. Câu thơ này là linh hồn của bài
4. thơ. Tất cả sự mừng rỡ, quý. trọng, chân tình đều hội tụ ở ba từ ta với ta. Chủ và khách, bác và tôi đã hòa làm một. Quả là tình bạn già sâu sắc, cảm động không có gì so sánh được. ( 0,25đ) Kết bài( 0,5đ): - Giọng thơ tự nhiên, ngôn ngữ giản dị, trong sáng, hình ảnh quen thuộc gợi khung cảnh thiên nhiên tươi mát ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ. - Khẳng định tình cảm với bài thơ, với nhà thơ hoặc khái quát giá trị, sức sống của bài thơ * Lưu ý: Trên đây là những gợi ý cơ bản, giám khảo chấm linh hoạt căn cứ vào bài làm cụ thể của học sinh để cho điểm từng phần cho phù hợp, trân trọng những bài viết sáng tạo, diễn đạt tốt