Đề thi thử Tốt nghiệp THPT Khoa học tự nhiên - Phần: Sinh học - Lần 1 - Năm học 2021 - Trường THPT chuyên Lê Qúy Đôn (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi thử Tốt nghiệp THPT Khoa học tự nhiên - Phần: Sinh học - Lần 1 - Năm học 2021 - Trường THPT chuyên Lê Qúy Đôn (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐÀ NẴNG ĐỀ THI THỬ TỐT NGHIỆP THPT LẦN 1 NĂM 2021 Trường THPT Chuyên Lê Qúy Đôn Bài thi: KHOA HỌC TỰ NHIÊN Môn: SINH HỌC Thời gian làm bài: 50 phút MỤC TIÊU Luyện tập với đề thi thử có cấu trúc tương tự đề thi tốt nghiệp: - Cấu trúc: 34 câu lớp 12, 6 câu lớp 11 - Ôn tập lí thuyết chương: Cơ chế di truyền và biến dị, tính quy luật của hiện tượng di truyền, di truyền quần thể. - Ôn tập lí thuyết Sinh 11: Chuyển hóa vật chất và năng lượng. - Luyện tập 1 số dạng toán cơ bản và nâng cao thuộc các chuyên đề trên. - Rèn luyện tư duy giải bài và tốc độ làm bài thi 40 câu trong 50 phút. Câu 1: Trong quá trình dịch mã, anticodon nào sau đây khớp bổ sung với codon 5’AUG3’? A. 5’UAX3’. B. 3’AUG5’. C. 3’UAX5'. D. 5’TAX3’. Câu 2: Nếu kết quả của phép lai thuận và nghịch khác nhau, con lai luôn có kiểu hình giống mẹ thì gen quy định tính trạng này nằm A. trên NST thường. B. trên NST Y. C. trên NST X. D. Ở tế bào chất. Câu 3: Phép lai nào sau đây thường được sử dụng để xác định kiểu gen của cơ thể có kiểu hình trội? A. lai khác dòng. B. lai thuận nghịch. C. lai tế bào. D. lai phân tích. Câu 4: Ở thực vật, thoát hơi nước chủ yếu được thực hiện qua con đường nào sau đây? A. Qua lớp cutin.B. Qua lớp biểu bì. C. Qua lông hút. D. Qua khí khổng. Câu 5: Ứng dụng nào của công nghệ tế bào tạo được giống với mới mang đặc điểm của cả 2 loài khác nhau? A. Nuôi cấy hạt phấn. B. Dung hợp tế bào trần. C. Nuôi cấy tế bào, mô thực vật. D. Cấy truyền phôi. Câu 6: Cặp cơ quan nào sau đây là cơ quan tương đồng? A. Mang cá và mang tôm. B. Cánh dơi và tay người. C. Cánh chim và cánh côn trùng. D. Gai xương rồng và gai hoa hồng. Câu 7: Dạng đột biến cấu trúc thường làm giảm số lượng gen trên một NST là A. mất đoạn NST. B. đảo đoạn NST. C. chuyển đoạn trên một NST. D. lặp đoạn NST. Câu 8: Ở quần thể tự thụ phấn, yếu tố nào sau đây không thay đổi qua các thế hệ? A. Tần số các alen. B. Tần số kiểu hình. C. Tần số kiểu gen. D. Cấu trúc di truyền. Câu 9: Giới hạn năng suất của “giống" được quy định bởi A. điều kiện thời tiết B. kiểu gen. C. chế độ dinh dưỡng D. kỹ thuật canh tác. Câu 10: Theo Đacuyn, nguyên liệu chủ yếu cho chọn lọc tự nhiên là A. thường biến. B. đột biến. C. biến dị cá thể. D. biến dị tổ hợp. Câu 11: Động vật nào sau đây có quá trình trao đổi khí qua bề mặt cơ thể? 1
2. A. Thằn lằn bóng. B. Châu chấu. C. Giun đất. D. Cá rô phi. Câu 12: Giống cừu có thể sản sinh ra prôtêin của người trong sữa được tạo ra bằng kỹ thuật nào? A. Công nghệ gen. B. Cấy truyền phôi. C. Gây đột biến nhân tạo. D. Nhân bản vô tính. Câu 13: Quá trình đột biến là nhân tố tiến hoá vì đột biến A. không gây hại cho quần thể. B. làm cho sinh vật biến đổi theo một hướng xác định. C. làm cho sinh vật thích nghi với môi trường sống. D. làm biến đổi tần số các kiểu gen trong quần thể. Câu 14: Alen A ở vi khuẩn E. coli bị đột biến điểm thành alen a. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng? A. Chuỗi pôlipeptit do alen a và chuỗi pôlipeptit do alen A quy định có thể có trình tự axit amin giống nhau. B. Nếu đột biến mất 1 cặp nuclêôtit thì alen a và alen A có chiều dài bằng nhau. C. Nếu đột biến thay thế 1 cặp nuclêôtit ở vị trí giữa gen thì có thể làm thay đổi toàn bộ các bộ ba từ vị trí xảy ra đột biến cho đến cuối gen. D. Alen a và alen A có số lượng nuclêôtit bằng nhau. Câu 15: Ở thực vật, alen B quy định là nguyên trội hoàn toàn so với alen b quy định là xẻ thùy. Trong quần thể đang cân bằng di truyền, cây lá nguyên chiếm tỉ lệ 96%. Theo lí thuyết, thành phần kiểu gen của quần thể này là A. 0,32 BB : 0,64 Bb : 0,04 bb. B. 0,36 BB : 0,48 Bb : 0,16 bb. C. 0,04 BB : 0,32 Bb : 0,64 bb. D. 0,64 BB : 0,32 Bb : 0,04 bb. Câu 16: Khi nói về ưu thế lai, phát biểu nào sau đây đúng? A. Ưu thế lai luôn biểu hiện ở con lai của phép lai giữa hai dòng thuần chủng. B. Để tạo ưu thế lai người ta thường sử dụng phương pháp lai khác dòng. C. Ưu thế lai được biểu hiện ở đời F1 và sau đó tăng dần ở các đời tiếp theo. D. Các con lai F1 có ưu thế lại cao thường được sử dụng làm giống. Câu 17: Một loài có bộ NST lưỡng bội 2n = 14. Khi nói về các thể đột biến của loài này, phát biểu nào sau đây đúng? A. Một tế bào của đột biến thể ba nhiễm tiến hành nguyên phân, ở kì sau có 30 NST đơn. B. Ở loài này có tối đa 14 loại đột biến thể một nhiễm. C. Một tế bào của thể đột biến ở loài này bị mất 1 đoạn ở NST số 1, trong tế bào chỉ còn 13 NST. D. Một cá thể mang đột biến thể ba tiến hành giảm phân tạo giao tử, theo lí thuyết thì tỉ lệ giao tử (n) được tạo ra là 1/8. Câu 18: Quan sát và phân tích hình ảnh, cho biết phát biểu nào sau đây đúng? A. Số loại giao tử tối đa của cặp NST này là 4. B. Mỗi gen trên cặp NST này đều có 2 trạng thái. 2
3. C. Có 2 nhóm gen liên kết là PaB và Pab. D. Cặp NST này có 6 lôcut gen. Câu 19: Cho 2 cây khác loài với kiểu gen AaBB và DDEe. Người ta tiến hành nuôi cấy hạt phấn riêng rẽ của từng cây, sau đó lưỡng bội hóa sẽ thu được các cây con có kiểu gen nào sau đây? A. AaBB; DDEe. B. AABB, aaBB, DDEE, DDee. C. AaBBDDEe. D. AABB; BBee; DDEE; aaee. Câu 20: Cho biết alen B quy định thân cao trội hoàn toàn so với alen b quy định thân thấp. Theo lí, thuyết, phép lai nào sau đây cho đời con có tỉ lệ kiểu hình 1:1?. A. Bb Bb. B. Bb bb. C. Bb Bb. D. BB Bb. Câu 21: Khi nói về operon Lac ở vi khuẩn E.coli, phát biểu nào sau đây sai? A. Vùng vận hành (O) là nơi prôtêin ức chế có thể liên kết làm ngăn cản sự phiên mã. B. Khi môi trường không có lactôzơ thì gen điều hòa (R) vẫn có thể phiên mã. C. Khi gen cấu trúc A phiên mã 6 lần thì gen cấu trúc Y phiên mã 5 lần. D. Gen điều hòa (R) không thuộc thành phần cấu trúc của operon Lac. Câu 22: Ba đồ thị (A, B, C) trong hình dưới đây biểu diễn những thông số về hệ mạch máu. Phát biểu nào sau đây sai? A. Đồ thị (B) biểu thị tổng tiết diện mạch máu trong hệ mạch. B. Đồ thị (A) biểu thị huyết áp giảm dần từ động mạch mao mạch tĩnh mạch. C. Tổng tiết diện mạch lớn nhất ở động mạch và nhỏ nhất ở mao mạch D. Vận tốc máu lớn nhất ở động mạch, nhỏ nhất ở mao mạch. Câu 23: Trong quá trình tiến hóa, chọn lọc tự nhiên và các yếu tố ngẫu nhiên có chung vai trò nào sau đây? A. Quy định chiều hướng tiến hóa, làm cho sinh vật ngày càng đa dạng, phong phú. B. Làm thay đổi tần số các alen và thành phần kiểu gen của quần thể. C. Làm cho một gen nào đó dù là có lợi cũng có thể bị loại bỏ hoàn toàn khỏi quần thể. D. Có thể làm xuất hiện alen mới, làm phong phú vốn gen của quần thể. Câu 24: Một bạn học sinh tiến hành các thí nghiệm sau - Ống nghiệm 1: 0,2g các mẫu lá khoai đã loại bỏ cuống và gân chính + 20ml cồn 96. - Ống nghiệm 2: 0,2g các mẫu lá khoai đã loại bỏ cuống và gân chính + 20ml nước cất. - Ống nghiệm 3: 0,2g củ cà rốt đã được nghiền nhỏ + 20ml cồn 96°. Sau 20 – 30 phút, bạn học sinh đó có thể chiết rút được diệp lục từ A. ống nghiệm 3. B. cả 3 ống nghiệm. C. ống nghiệm 1. D. ống nghiệm 2. 3
4. Câu 25: Một quần thể thực vật tự thụ phấn, alen A quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với alen a quy định hoa trắng. Thế hệ xuất phát (P), số cây hoa trắng chiếm 15%. Ở F 3, số cây hoa trắng chiếm 50%. Biết quần thể không chịu tác động của các nhân tố tiến hóa khác. Theo lí thuyết, phát biểu nào sau đây sai? A. Tần số alen A ở thế hệ F1 là 0,45. B. Tần số kiểu gen ở thế hệ P là 0,05 AA: 0,8 Aa: 0,15 aa. C. Qua các thế hệ, hiệu số giữa tỉ lệ cây hoa đỏ thuần chủng với tỉ lệ cây hoa trắng không thay đổi. D. Tỉ lệ kiểu hình ở F2 là 9 cây hoa đỏ :11 cây hoa trắng. Câu 26: Ở một loài thực vật lưỡng bội xét 2 cặp NST: cặp số 1 chứa cặp gen Aa; cặp số 2 chứa cặp gen bb. Cho lai giữa hai cơ thể (P) có cùng kiểu gen Aabb với nhau, F1 xuất hiện các kiểu gen AAabb, AAAbb, Aaabb, Abb, abb. Biết quá trình phát sinh giao tử đực diễn ra bình thường. Ở giới cái đã xảy ra hiện tượng A. một số tế bào có cặp NST số 1 phân li bình thường, cặp NST số 2 rối loạn giảm phân I. B. một số tế bào có cặp NST số 1 không phân li trong giảm phân I, cặp NST số 2 phân li bình thường. C. tất cả các tế bào có cặp NST số 1 rối loạn trong giảm phân I, cặp NST số 2 phân li bình thường. D. một số tế bào có cặp NST số 1 không phân li trong giảm phân II, cặp NST số 2 phân li bình thường. Câu 27: Ở một loài thực vật, alen D quy định quả đỏ trội hoàn toàn so với alen d quy định quả vàng. Xét phép lại (P): DD x dd, thu được các hợp tử F 1. Dùng cônsixin xử lí các hợp tử F 1 rồi cho phát triển thành cây hoàn chỉnh. Biết chỉ có 30% hợp tử F 1 bị tứ bội hóa, còn lại ở dạng lưỡng bội. Các hợp tử F 1 phát triển bình thường và thể tứ bội giảm phân chỉ tạo ra giao tử lưỡng bội. Cho các cây F 1 giao phấn ngẫu nhiên, thu được F2. Theo lí thuyết, ở F2 có tối đa bao nhiêu loại kiểu gen? A. 12 loại. B. 8 loại. C. 4 loại. D. 5 loại. 1 1 Câu 28: Một gen ở sinh vật nhân sơ gồm 1200 cặp nuclêôtit. Mạch 1 có A T G, mạch 2 có 2 3 2 G X. Theo lí thuyết, số lượng nuclêôtit loại G của gen này là 3 A. 450. B. 750. C. 225. D. 375. Câu 29: Bệnh bạch tạng ở người do alen lặn a nằm trên NST thường quy định, bệnh máu khó đông do alen lặn m nằm ở vùng không tương đồng trên NST X quy định. Một cặp vợ chồng có kiểu hình bình thường, phía người chồng có bố bị bạch tạng, phía người vợ có một người em trai bị máu khó đông và một người em gái bị bệnh bạch tạng, còn những người khác đều bình thường. Biết không xảy ra đột biến Theo lí thuyết, phát biểu nào sau đây sai? A. Xác suất để cặp vợ chồng này sinh con chỉ mắc 1 trong 2 bệnh là 25%. B. Xác suất để cặp vợ chồng này sinh con bình thường nhưng mang alen bệnh là 29,17%. C. Xác suất để cặp vợ chồng này sinh con đầu lòng bị cả 2 bệnh này là 2,08%. D. Có thể biết được chính xác kiểu gen của bố chồng và mẹ vợ của cặp vợ chồng này. AB Câu 30: Có 4 tế bào của một cơ thể đực có kiểu gen Dd tiến hành giảm phân, không xảy ra đột biến nhưng bb có 2 tế bào xảy ra hoán vị gen. Theo lí thuyết, phát biểu nào sau đây đúng? A. Có thể tạo ra 8 loại giao tử với tỉ lệ 3: 3: 3: 3: 1:1:1: 1. B. Có thể tạo ra 4 loại giao tử với tỉ lệ là 7: 7: 1: 1. C. Giao tử AbD luôn chiếm tỉ lệ 1/30. D. Có thể tạo ra 6 loại giao tử với tỉ lệ là 4: 4: 3: 3: 1: 1. 4
5. Câu 31: Trong tế bào bình thường của một loài thực vật lưỡng bội, xét 4 gen A, B, C, D, trong đó gen A nằm trên NST số 1, gen B nằm trên NST số 2, gen C nằm trong ti thể, gen D nằm trong lục lạp. Biết không xảy ra đột biến. Theo lí thuyết, phát biểu nào sau đây đúng? A. Quá trình phiên mã của gen C và gen D diễn ra ở trong nhân tế bào. B. Trong mỗi tế bào, gen A chỉ có 2 bản sao nhưng gen D có thể có nhiều bản sao. C. Số lần nhân đôi của gen B và gen C luôn bằng nhau. D. Khi gen B phiên mã, nếu có chất 5-BU thấm vào tế bào thì có thể sẽ làm phát sinh đột biến gen dạng thay thế cặp A – T bằng cặp G – X. Câu 32: Ở một loài thực vật, hai cặp alen A, a và B, b tương tác bổ trợ với nhau quy định hình dạng quả theo tỉ lệ đặc trưng: 9 dẹt: 6 tròn: 1 dài; alen D quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với alen d quy định hoa trắng. Các cặp gen nằm trên các cặp NST thường khác nhau. Theo lí thuyết, có tối đa bao nhiêu phép lại có thể cho tỉ lệ cây hoa đỏ, quả dẹt chiếm 56,25%? A. 11. B. 5. C. 9. D. 7. Câu 33: Một quần thể thực vật lưỡng bội giao phấn ngẫu nhiên, đang đạt trạng thái cân bằng di truyền có 4 alen A1 (hoa đỏ), A2 (hoa vàng), A3 (hoa hồng), A4 (hoa trắng) với tần số bằng nhau. Các alen trội, lặn hoàn toàn theo thứ tự A1 > A2 > A3 > A4. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng? (1). Quần thể này có tất cả 15 loại kiểu gen (2). Tỉ lệ kiểu hình của quần thể là 7 đỏ: 5 vàng: 3 hồng: 1 trắng. (3). Khi cho cây hoa đỏ lại với cây hoa hồng, có tất cả 8 sơ đồ lai. (4). Nếu cho tất cả các cây hoa vàng lại với tất cả các cây hoa hồng thì tỉ lệ kiểu hình ở đời con là 9 vàng: 5 hồng: 1 trắng. A. 3. B. 4. C. 1. D. 2. Câu 34: Cho phả hệ sau: Biết mỗi bệnh đều do 1 trong 2 alen của 1 gen quy định, gen quy định bệnh N nằm ở vùng không tương đồng trên NST giới tính X; người số 7 không mang alen gây bệnh của cả hai bệnh. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng? (1). Xác định được tối đa kiểu gen của 4 người. (2). Người số 3 và người số 8 có thể có kiểu gen giống nhau. (3). Xác suất sinh con đầu lòng là con trai chỉ bị bệnh M của vợ chồng 10 – 11 là 1/32. (4). Xác suất vợ chồng 10 – 11 sinh con đầu lòng không mang alen gây bệnh của cả hai bệnh là 5/32. A. 1. B. 3. C. 2. D. 4. Câu 35: Xét 2 gen trên NST thường, mỗi gen có 2 alen quy định một tính trạng (A, a; B. b). Lai 2 cá thể thuần chủng có gen khác nhau về 2 cặp gen này thu được F 1. Cho F1 lai với cá thể dị hợp gen thứ nhất, đồng hợp lặn 5
6. gen thứ hai thu được F 2. Biết không xảy ra đột biến, không có hoán vị gen, các cá thể F 2, sinh ra đều sống và phát triển như nhau. Theo lý thuyết, có bao nhiêu tỉ lệ kiểu hình F 2 sau đây có thể phù hợp với sự di truyền của 2 cặp gen này? (1). 3: 3: 1: 1. (2). 2: 2: 1: 1: 1: 1. (3). 2:1:1. (4). 1: 1: 1: 1. A. 3. B. 1. C. 2. D. 4. Câu 36: Ở một loài thực vật, alen A quy định thân cao trội hoàn toàn so với alen a quy định thân thấp; alen B quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với alen b quy định hoa trắng, alen D quy định quả tròn trội hoàn toàn so với alen d quy định quả dài. Cho cây thân cao, hoa đỏ, quả tròn (P) tự thụ phấn, thu được F1 có tỉ lệ: 6 cây thân cao, hoa đỏ, quả tròn: 3 cây thân cao, hoa đỏ, quả dài: 3 cây thân thấp, hoa đỏ, quả tròn: 2 cây thân cao, hoa trắng, quả tròn: 1 cây thân cao, hoa trắng, quả dài: 1 cây thân thấp, hoa trắng, quả tròn. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng? (1). Các cặp gen phân li độc lập với nhau. (2). Ở F1 có tối đa 9 loại kiểu gen. (3). Cho cây P lai phân tích thì có thể thu được đời con có 25% số cây thân cao, hoa trắng, quả dài. (4). Ở F1, xác suất thu được cây dị hợp về cả 3 cặp gen luôn bằng 25%. A. 1. B. 4. C. 2. D. 3. Câu 37: Cho biết các côđon mã hóa các axit amin tương ứng như sau: GGG – Gly; UAX - Tyr, GXU – Ala; XGA – Arg; GUU – Val; AGX - Ser; GAG - Glu. Một đoạn mạch gốc của gen có trình tự nuclêôtit như sau: 3’ - XXX – XAA – TXG – ATG - XGA – XTX – 5' 123 5 12 18 Đoạn mạch gốc trên tham gia phiên mã, dịch mã tổng hợp nên một đoạn pôlipeptit. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây sai? (1). Nếu đột biến mất cặp G -X ở vị trí thứ 12 thì đoạn pôlipeptit sẽ còn lại 4 axit amin. (2). Trình tự axit amin của đoạn pôlipeptit tạo ra là Gly – Val – Ser- Tyr- Ala – Glu. (3). Nếu cặp A – T ở vị trí thứ 5 bị thay thế bằng cặp G – X thì đoạn pôlipeptit sẽ có 2 axit amin Ala. (4). Nếu đột biến thay cặp G-X ở vị trí 12 thành cặp X-G thì đoại pôlipeptit sẽ còn lại 3 axit amin. A. 1. B. 4. C. 2. D. 3. Câu 38: Ở ruồi giấm, alen A quy định thân xám trội hoàn toàn so với alen a quy định thân đen; alen B quy định cánh dài trội hoàn toàn so với alen b quy định cánh cụt; alen D quy định mắt đỏ trội hoàn toàn so với alen d quy Ab D d AB D định mắt trắng. Phép lại (P) ♀ X X ♂ X Y thu được F1 có ruồi cái thân đen, cánh cụt, mắt đỏ aB ab chiếm tỉ lệ 10,25%. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng? (1). Tần số hoán vị gen là 20%. (2). Đời con tối đa có 28 kiểu gen và 12 kiểu hình. (3). Ruồi giấm đực mang 3 tính trạng trội chiếm tỉ lệ 27,25%. (4). Số cá thể cái dị hợp tử về 1 trong 3 cặp gen chiếm tỉ lệ 22,75%. A. 1. B. 4. C. 3. D. 2. Câu 39: Ở một loài côn trùng, cặp NST giới tính ở giới cái là XX, giới đực là XY, tính mạng màu sắc cánh do hai cặp gen phân li độc lập quy định. Cho con cái cánh đen thuần chủng giao phối với con đực cánh trắng thuần chủng (P), thu được F1 có 100% cá thể cánh đen. Cho con đực F 1 lai với con cái có kiểu gen đồng hợp tử lặn, thu được Fa có kiểu hình phân li theo tỉ lệ: 2 con đực cánh trắng: 1 con cái cánh đen: 1 con cái cánh trắng. Khi cho F1 giao phối ngẫu nhiên, thu được F2. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng? 6
7. (1). Tính trạng màu sắc cánh di truyền theo quy luật tương tác bổ sung và liên kết giới tính. (2). Trong số con cánh trắng ở F2, số con đực chiếm tỉ lệ là 5/7. (3). Trong số con cánh đen ở F2, số con cái chiếm tỉ lệ là 2/3. (4). Trong số con đực ở F2, số con cánh trắng chiếm tỉ lệ là 5/16. A. 1. B. 2. C. 4. D. 3. Câu 40: Ở một loài thực vật giao phấn ngẫu nhiên, xét 3 cặp gen A, a; B, b; D, d nằm trên 3 cặp NST thường, mỗi gen quy định một tính trạng, gen trội là trội hoàn toàn. Dọ đột biến, trong loài đã xuất hiện các dạng thể ba tương ứng với các cặp NST, các thể này đều có sức sống và khả năng sinh sản bình thường. Biết không xảy ra các dạng đột biến khác. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng? (1). Số kiểu gen tối đa trong quần thể là 60. (2). Có tối đa 24 kiểu gen quy định kiểu hình trội về hai tính trạng. (3). Số loại giao tử đột biến (n + 1) tối đa trong quần thể là 16. (4). Có tối đa 4 kiểu gen quy định kiểu hình lặn về cả 3 tính trạng. A. 1. B. 2. C. 3. D. 4 HẾT BẢNG ĐÁP ÁN 1-C 2-D 3-D 4-D 5-B 6-B 7-A 8-A 9-B 10-C 11-C 12-A 13-D 14-A 15-D 16-B 17-A 18-C 19-B 20-B 21-C 22-C 23-B 24-C 25-D 26-D 27-A 28-B 29-B 30-A 31-B 32-C 33-A 34-C 35-C 36-A 37-A 38-D 39-D 40-A HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT Câu 1 (NB): Phương pháp: Áp dụng nguyên tắc bổ sung giữa anticodon với codon: A-U; G-X và ngược lại. Cách giải: Codon: 5’AUG3' Anticodon: 3’UAX5’. Chọn C. Câu 2 (NB): Nếu kết quả của phép lai thuận và nghịch khác nhau, con lại luôn có kiểu hình giống mẹ (di truyền theo dòng mẹ) thì gen quy định tính trạng này nằm ở tế bào chất. Chọn D. Câu 3 (NB): Để xác định kiểu gen của cơ thể có kiểu hình trội, ta dùng phép lai phân tích (lai với cơ thể có kiểu hình lặn). Nếu cơ thể trội đồng hợp thì đời con đồng hình, nếu đời con phân tính thì cơ thể trội đem lại dị hợp. 7
8. Chọn D. Câu 4 (NB): Ở thực vật, thoát hơi nước chủ yếu được thực hiện qua khí khổng (SGK Sinh 11 trang 17). Chọn D. Câu 5 (NB): Nuôi cấy hạt phấn: tạo ra dòng đơn bội hoặc dòng thuần. Dung hợp tế bào trần: bào tạo được giống với mới mang đặc điểm của cả 2 loài khác nhau. Nuôi cấy tế bào, mô thực vật: Tạo ra các cây có cùng kiểu gen. Cấy truyền phôi: tạo ra các con vật có kiểu gen giống với phôi ban đầu. Chọn B. Câu 6 (NB): Phương pháp: Cơ quan tương đồng: là những cơ quan nằm ở những vị trí tương ứng trên cơ thể, có cùng nguồn gốc trong quá trình phát triển phôi nên có kiểu cấu tạo giống nhau. Cơ quan tương tự: những cơ quan khác nhau về nguồn gốc nhưng đảm nhiệm những chức năng giống nhau nên có kiểu hình thái tương tự. Cách giải: Cánh dơi và tay người là cơ quan tương đồng, đều là chi trước. Các phương án còn lại là cơ quan tương tự vì không cùng nguồn gốc. Chọn B. Câu 7 (NB): Đột biến mất đoạn NST sẽ làm giảm số lượng gen trên một NST. Đảo đoạn, chuyển đoạn trên 1 NST không làm thay đổi số gen. Lặp đoạn NST sẽ làm tăng số lượng gen trên một NST Chọn A. Câu 8 (NB): Ở quần thể tự thụ, tần số alen không thay đổi qua các thế hệ. Chọn A. Câu 9 (NB): Giới hạn năng suất của “giống" hay còn gọi là mức phản ứng. Mức phản ứng được quy định bởi kiểu gen. Chọn B. Câu 10 (NB): Theo Đacuyn, nguyên liệu chủ yếu cho chọn lọc tự nhiên là biến dị cá thể, ông chưa biết tới các khái niệm còn lại. Chọn C. Câu 11 (NB): Cơ quan hô hấp của: Thằn lằn bóng: Phổi 8
9. Châu chấu: Ống khí Giun đất: Bề mặt cơ thể. Cá rô phi: Mang Chọn C. Câu 12 (NB): Giống cừu có thể sản sinh ra prôtêin của người trong sữa được tạo ra bằng công nghệ gen (Chuyển gen tạo protein sữa người vào hệ gen của con cừu). Chọn A. Câu 13 (TH): Quá trình đột biến là nhân tố tiến hoá vì đột biến làm biến đổi tần số các kiểu gen trong quần thể. Chọn D. Câu 14 (TH): Phương pháp: Đột biến điểm là dạng đột biến gen liên quan tới 1 cặp nucleotit. Đột biến điểm gồm 3 dạng: + Mất 1 cặp nucleotit + Thêm 1 cặp nucleotit + Thay thế 1 cặp nucleotit. Cách giải: A đúng, nếu đột biến làm thay thế codon này bằng codon khác cùng mã hóa 1 axit amin thì trình tự axit amin có thể không đổi. 0 0 B sai, nếu mất 1 cặp nucleotit thì La = LA – 3,4 A (1 nucleotit dài 3,4 A ) C sai, nếu xảy ra đột biến thay thế 1 cặp nucleotit thì chỉ thay đổi bộ ba mang nucleotit bị đột biến. D sai, nếu đột biến thêm hoặc mất 1 cặp nucleotit thì số lượng nucleotit sẽ thay đổi. Chọn A. Câu 15 (TH): Phương pháp: Bước 1: Tính tỉ lệ cây lá xẻ Bước 2: Tính tần số alen b = tỉ lệ lá xẻ. Bước 3: Tính thành phần kiểu gen của quần thể theo công thức: Quần thể cân bằng di truyền có cấu trúc p2AA + 2pqAa+ q2aa = l Cách giải: Tỉ lệ cây lá xẻ là: 100% - 96% = 4%. Tần số alen b = 0,04 = 0,2 tần số alen B = 0,8. Cấu trúc di truyền của quần thể là: 0,64 BB: 0,32 Bb : 0,04 bb. Chọn D. Câu 16 (TH): Phương pháp: 9
10. Ưu thế lai là hiện tượng con lai có năng suất, khả năng chống chịu cao hơn các dạng bố mẹ. Theo giả thuyết siêu trội, ở trạng thái dị hợp nhiều cặp gen thì có ưu thế lai cao. Cách giải: A sai, không phải phép lai nào giữa 2 dòng thuần đều cho ưu thế lai cao. B đúng. C sai, ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 và giảm dần qua các thế hệ. D sai, con F1 có ưu thế lai cao không được dùng làm giống vì ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 và giảm dần qua các thế hệ. Chọn B. Câu 17 (TH): 2n = 14 có 7 cặp NST. B sai, loài này có tối đa 7 loại đột biến thể một nhiễm (2n – 1). C sai, đột biến cấu trúc NST không làm thay đổi số lượng NST. D sai, thể 2n + 1 giảm phân tạo 1/2 giao tử n: 1/2 giao tử n + 1. Chọn A. Câu 18 (TH): A sai, cặp NST này chỉ gồm 1 cặp gen dị hợp có tối đa 2 loại giao tử. B sai, chỉ có gen B có 2 trạng thái là B và b. C đúng. D sai, có 3 locus gen. Chọn C. Câu 19 (TH): Nuôi cấy hạt phấn rồi lưỡng bội hóa sẽ thu được dòng thuần chủng. Do nuôi cấy riêng rẽ nên không có các loại giao tử mang gen của 2 loài. V ậy có thể thu được các kiểu gen: AABB; aaBB; DDEE; DDee. Chọn B. Câu 20 (NB): Phép lai Bb x bb 1Bb: 1bb KH: 1:1 Chọn B. Câu 21 (TH): Phương pháp: Hình 3.1. Sơ đồ mô hình cấu trúc của operon Lạc ở vi khuẩn đường ruột (E. coli) Các thành phần của operon Lac - Nhóm gen cấu trúc (Z, Y, A): nằm kề nhau, có liên quan với nhau về chức năng - Vùng vận hành (O): là đoạn mang trình tự nu đặc biệt, là nơi bám của prôtêin ức chế ngăn cản sự phiên mã của nhóm gen cấu trúc. - Vùng khởi động (P): nơi bám của enzim ARN-pôlimeraza khởi đầu sao mã. 10
11. Gen điều hòa (R): không thuộc thành phần của operon nhưng có vai trò tổng hợp protein điều hòa. Cách giải: Xét các phát biểu: A đúng. B đúng, gen điều hòa phiên mã cả khi môi trường có hoặc không có lactose. C sai, số lần phiên mã của các gen cấu trúc là giống nhau. D đúng. Chọn C. Câu 22 (TH): Đồ thị A: Biểu thị huyết áp: Huyết áp giảm dần trong hệ mạch B đúng. Đồ thị B: biểu thị tổng tiết diện mạch, tổng tiết diện mạch ở mao mạch là lớn nhất A đúng, C sai. Đồ thị C: Biểu thị vận tốc máu, vận tốc máu lớn nhất ở động mạch và nhỏ nhất ở mao mạch D đúng. Chọn C. Câu 23 (NB): Trong quá trình tiến hóa, chọn lọc tự nhiên và các yếu tố ngẫu nhiên đều làm thay đổi tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể. Chọn B. Câu 24 (TH): Diệp lục tan trong cồn. Diệp lục có nhiều ở lá. Vậy bạn học sinh đó có thể chiết rút được diệp lục từ ống nghiệm 1. Chọn C. Câu 25 (VD): Phương pháp: Bước 1: Tìm tỉ lệ kiểu gen ở P dựa vào tỉ lệ hoa trắng ở F3. Quần thể tự thụ phấn có cấu trúc di truyền: xAA:yAa:zaa sau n thế hệ tự thụ phấn có cấu trúc di truyền n n y 1 1/ 2 y y 1 1/ 2 aa x AA: Aa : z 2 2n 2 Bước 2: Tính tần số alen ở P. y Tần số alen p x q 1 p A 2 a A Bước 3: Xét các phát biểu. Quần thể cân bằng di truyền có cấu trúc p2AA + 2pqAa + q2aa = 1 Cách giải: Gọi cấu trúc di truyền của quần thể ở P là: xAA:yAa:zaa. Tỉ lệ hoa trắng ở P: 15% y 1 1/ 23 y 1 1/ 23 Tự thụ phấn 3 thế hệ, tại F3: Tần số KG aa z aa 0,15 0,5 y 0,8; x 0,05. 2 2 Cấu trúc di truyền ở P là 0,05AA: 0,8Aa : 0,15aa 11
12. tần số alen: Xét các phát biểu: A đúng. B đúng. 1 1/ 2 C đúng, vì qua mỗi thế hệ tỉ lệ đồng hợp tử trội và đồng hợp tử lặn tăng vị: y 2 2 0,8 1 1/ 2 9 D sai, sau 2 thế hệ tự thụ, tỉ lệ cây hoa trắng là: 0,15 0,45 tỉ lệ kiểu hình ở F2: 11 2 20 hoa đỏ: 9 hoa trắng. Chọn D. Câu 26 (VD): P: Aabb Aabb Đời con có tạo ra kiểu gen AAA = AA x A Rối loạn phân li ở GP II (vì nếu ở GP I thì sẽ tạo Aa). Chọn D. Câu 27 (TH): P: DD x dd F1: Dd tứ bội hóa đạt 30%: DDdd: 70% Dd Cho F1 giao phấn ngẫu nhiên: DDdd x DDdd 5 kiểu gen (ứng với số alen trội có thể có: 0,1,2,3,4) Dd x Dd 3 kiểu gen: DD, Dd, dd DDdd x Dd 4 kiểu gen (ứng với số alen trội có thể có: 0,1,2,3: AAA, AAA, Aaa, aaa) Vậy F2 có tối đa 5 + 3 + 4 = 12 kiểu gen. Chọn A. Câu 28 (VD): Phương pháp: Bước 1: Tính số nucleotit của gen. 2 Bước 2: Biến đổi G = X của mạch 2 theo A1. 3 Bước 3: Tính A1 Tính G Cách giải: Số nucleotit của gen là 1200 x 2 = 2400 2 2 1 Ta có mạch 2 có G X  X G (theo nguyên tắc bổ sung) ; mà A G G 3A X 2A 2 3 2 1 3 1 1 3 1 1 1 1 1 Trên mạch 1 ta có: A1 T1 G1 X1 A1 2A1 3A1 2A1 1200 A1 150 → G1 = 450; X1 = 300 Mà G = G1 + X1 = 750 (theo nguyên tắc bổ sung). Chọn B. Câu 29 (VD): Phương pháp: Bước 1: Xác định kiểu gen của cặp vợ chồng này thông qua những người bị bệnh trong gia đình. 12
13. + Nếu có bố, mẹ, con bị bạch tạng có kiểu gen dị hợp. + Nếu có anh, chị em bị bệnh P mang gen gây bệnh. Bước 2: Xét các phát biểu. Cách giải: Xét bên người chồng: có bố bị bạch tạng người chồng: AaX M Y  alen: 1A:1a 1X M :1Y Người vợ có: Em trai bị mù màu (XmY); có em gái bị bạch tạng (aa) bố mẹ vợ: AaXMXm x AaXMY. Người vợ bình thường: (1AA:2Aa)(1X M X M :1X M X m )  alen: (2A:la)(3XM:1Xm) Xét các phát biểu: A đúng, xác suất cặp vợ chồng này sinh con: 1 1 1 1 m 7 Chỉ mắc bệnh bạch tạng: a a 1 Y X 2 3 2 4 48 Chỉ mắc bệnh máu khó đông: → xác suất cần tính là 12/48 = 25%. 1 1 1 1 m 35 B sai. Xác suất họ sinh con bình thường là: 1 a a 1 Y X 2 3 2 4 48 1 2 1 1 M 3 M 1 Xác suất họ sinh con bình thường không mang gen gây bệnh là: A A Y X X 2 3 2 2 4 4 35 1 23 Xác suất để cặp vợ chồng này sinh con bình thường nhưng mang alen bệnh là: 48 4 48 C đúng. Xác suất để cặp vợ chồng này sinh con đầu lòng bị cả 2 bệnh này là: 1 1 1 1 m 1 a a Y X 0,0208 2 3 2 4 48 D đúng, mẹ vợ: AaXMXm; bố chồng: AaXMY. Chọn B. Câu 30 (VD): Phương pháp: Kiểu phân li của NST Giống nhau Khác nhau Không có HVG 3 loại giao tử: ti lệ 4:4 4 loại giao tử: ti lệ 2:2:2:2 Có HVG 4 loại giao tử: 2:2:2:2 8 loại: 1:1:1:1:1:1:1:1 Khi tính tỉ lệ chung phải chú ý các loại giao tử của 2 nhóm có giao tử giống nhau hay không. Cách giải: AB 4 tế bào có kiểu gen: Dd ab + 2 tế bào không có HVG sẽ tạo ra tối đa 4 loại giao tử liên kết: 2ABD:2abd:2ABd:2abD. + 2 tế bào có HVG sẽ tạo tối đa 8 loại giao tử với tỉ lệ 1:1:1:1:1:1:1:1 (có 4 loại giao tử liên kết trùng với các giao tử tạo bởi 2 tế bào bên trên) 13
14. tỉ lệ chung: 3: 3: 3: 3: 1: 1: 1:1 A đúng. B sai, nếu tạo 4 loại giao tử + 2 tế bào không có HVG sẽ tạo ra tối đa 4 loại giao tử liên kết: 4ABD:4abd hoặc 4ABd:4abD. + 2 tế bào có HVG sẽ tạo tối đa 4 loại giao tử với tỉ lệ 2:2:2:2 (có 2 loại giao tử liên kết trùng với các giao tử tạo bởi 2 tế bào bên trên) tỉ lệ chung: 3: 3: 1 : 1 B sai. C sai, Vì có 2 tế bào hoán vị thì sẽ tạo ra giao tử Ab với tỉ lệ = 2/16 = 1/8. Do đó, không thể tạo ra giao tử AbD với tỉ lệ 1/30. D sai, tạo 6 loại giao tử: + Không có HVG: 2 loại giao tử: tỉ lệ 4:4 Có HVG: 4 loại giao tử: 2:2:2:2 tỉ lệ chung: 4:4:2:2:2:2  2:2:1:1:1:1 Chọn A. Câu 31 (VD): Phương pháp: Các gen trong nhân có cùng số lần nhân đôi, số lần phiên mã phụ thuộc vào nhu cầu của tế bào với loại sản phẩm của gen đó. Gen ngoài nhân có số lần nhân đôi, phiên mã khác với gen trong nhân. Cách giải: Gen trong nhân: A, B Gen ngoài nhân: C, D A sai, gen C, D phiên mã ở trong bào quan (ngoài nhân) B đúng. C sai, số lần nhân đôi của gen ngoài nhân không bằng với số lần nhân đôi của gen trong nhân. D sai, 5BU gây đột biến cho quá trình nhân đôi mới làm thay thế cặp A –T bằng cặp G - X. Chọn B. Câu 32 (VD): 9/16 A-B-D- được phân tích thành 2 TH: + TH1: 9/16 A-B- 1D- Hai cặp đầu là AaBb x AaBb và cặp sau là DD x DD or DD x Dd or DD x dd, vậy có 3 phép lai. + TH2: 3/4 A-B- 3/4D- Hai cặp đầu được phân tích thành 2 TH: 3/4A- 1B- hoặc 1A- 3/4B- (tính 1TH rồi nhấn 2). 3/4A chỉ có phép lai Aa x Aa, cặp sau 1B- có 3 TH là BB BB or BB Bb or BB bb. Cặp sau D- chỉ có 1 TH là Dd Dd. Như vậy có 3 2 = 6 phép lai. Tổng các phép lại là 3 + 6 = 9. Chọn C. Câu 33 (VDC): Phương pháp: Bước 1: Tính tần số alen của các gen, tỉ lệ các kiểu gen dị hợp và đồng hợp 14
15. Quần thể cân bằng di truyền có cấu trúc p2AA + 2pqAa + q2aa = 1 Bước 2: Xét các phát biểu. Áp dụng công thức tính số kiểu gen tối đa trong quần thể (n là số alen) n n 1 Nếu gen nằm trên NST thường: kiểu gen hay C 2 n 2 n Cách giải: 1 Tần số alen: A A A A 1 2 3 4 4 1 Các kiểu gen đồng hợp: A A A A 1 2 3 4 4 1 1 1 Các kiểu gen dị hợp: 2 4 4 8 2 (1) sai, số kiểu gen tối đa trong quần thể là: C4 4 0. (2) đúng. Tỉ lệ kiểu hình: 2 1 1 Hoa trắng A4 4 16 2 2 1 1 1 3 Hoa hồng A3 A4 A4 4 4 4 16 2 2 1 1 1 1 1 5 Hoa vàng A2 A3 A4 A3 A4 4 4 4 4 4 16 1 3 5 7 Hoa đỏ 1 16 16 16 16 (3) đúng, hoa đỏ hoa hồng: A1 A1/2/3/4 A3 A3/4 8 sơ đồ lai. (4) đúng. 1 1 1 Cây hoa vàng: A A : A A : A A 1A A : 2A A : 2A A  3A :1A :1A 16 2 2 8 2 3 8 2 4 2 2 2 3 2 4 2 3 4 1 1 Cây hoa hồng: A A : A A 1A A : 2A A  2A :1A 16 3 3 8 3 4 3 3 3 4 3 4 Nếu cho tất cả các cây hoa vàng lại với tất cả các cây hoa hồng: 3A2 :1A3 :1A4 2A3 :1A4  9A2 :5A3 :1A4 A4 Chọn A. Câu 34 (VDC): Xét bệnh M: Bố mẹ bình thường sinh con bị bệnh Bệnh do gen lặn. A- không bị bệnh M; a-không bị bệnh M Xét bệnh N: Bố bị bệnh sinh con gái bình thường bệnh do gen lặn. 1 2 5 6 7 8 9 10 15
16. P Aa Aa aa AA aa Q XBY XBY XBXB XBXb XBY XBY (1) sai. Vậy có thể xác định kiểu gen của 3 người: 2,7,9 (2) đúng, người 4: A-XBX; người 8: A-XBXb, hai người này có thể có kiểu gen giống nhau. (3) đúng Xét bên người 10: + Người (6) có bố mẹ dị hợp: Aa x Aa người (6): 1AA:2Aa + Người (7) không mang alen gây bệnh: AA (6)-(7): (1AA:2Aa) x AA (2A:la) x a Người 10: (2AA:1Aa)XBY Người 11 có bố bị bệnh M nên có kiểu gen Aa. Người (8) có kiểu gen X B X b người 9: X BY Người 11: X B X B : X B X b Cặp vợ chồng 10 – 11: 2AA:1Aa X BY Aa X B X B : X B X b 5A:1a X B :Y 1A:1a 3X B :1X b 1 1 1 3 1 Xác suất sinh con đầu lòng là con trai và chỉ bị bệnh M là: a a Y X B 6 2 2 4 32 5 1 3 5 (4) sai, xác suất sinh con đầu lòng không mang alen gây bệnh M và Q là: A A X B 1 6 2 4 16 Chọn C. Câu 35 (VD): P: thuần chủng có gen khác nhau về 2 cặp gen này thu được F1: dị hợp 2 cặp gen. (Aa, Bb) (Aa, bb) Nếu các gen PLĐL: AaBb Aabb (1AA:2Aa:laa)(1Bb:1bb) KH: (3:1)(1:1) 3:3:1:1 Nếu các gen liên kết: AB Ab AB AB Ab ab TH1: 1 :1 :1 :1 1: 2 :1 AB ab Ab ab ab ab Ab Ab Ab Ab Ab aB TH2: : : : 1: 2 :1 aB ab Ab ab aB ab Vậy có 2 tỉ lệ phù hợp. Chọn C. Câu 36 (VD): Phương pháp: Bước 1: Biện luận quy luật di truyền, xác định kiểu gen của P Bước 2: Xét các phát biểu Sử dụng công thức: A-B- = 0,5 + aabb; A-bb/aaB -= 0,25 – aabb; A-B-+ A-bb/aaB- = 0,75 Hoán vị gen ở 1 bên cho 7 loại kiểu gen Cách giải: Xét tỉ lệ phân li từng tính trạng: Cao/ thấp = 3/1 16