Giáo án Khoa học tự nhiên Lớp 6 Sách Chân trời sáng tạo - Chủ đề 5: Chất tinh khiết. Hỗn hợp. Phương pháp tách các chất

Nội dung text: Giáo án Khoa học tự nhiên Lớp 6 Sách Chân trời sáng tạo - Chủ đề 5: Chất tinh khiết. Hỗn hợp. Phương pháp tách các chất

1. CHỦ ĐỀ 5: CHẤT TINH KHIẾT – HỖN HỢP – PHƯƠNG PHÁP TÁCH CÁC CHẤT Nội dung: Bài 15+ bài 16 Thời lượng: 03 tiết I. MỤC TIÊU DẠY HỌC Ghi dạng SỐ THỨ TỰ hoặc Phẩm chất, năng YÊU CẦU CẦN ĐẠT MÃ HÓA YCCĐ lực (STT) MÃ HÓA NĂNG LỰC KHOA HỌC TỰ NHIÊN Nhận thức khoa Trình bày một số cách đơn giản để tách (1) 1.[KHTN.1.2] học tự nhiên chất ra khỏi hỗn hợp và ứng dụng của các cách tách đó. Tìm hiểu tự nhiên Sử dụng được một số dụng cụ, thiết bị (2) 2.[KHTN.2.4] cơ bản để tách chất ra khỏi hỗn hợp bằng cách lọc, cô cạn, chiết. Vận dụng kiến Chỉ ra được mối liên hệ giữa tính chất vật (3) 3.[KHTN.3.1] thức, kĩ năng đã lí của một số chất thông thường với học phương pháp tách chúng ra khỏi hỗn hợp và ứng dụng các chất trong thực tiễn. NĂNG LỰC CHUNG Năng lực tự chủ Chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ (4) 4.[TC.1.1] và tự học được giao và hỗ trợ bạn học trong hoạt động nhóm. Năng lực giao Tăng cường sự tương tác tích cực giữa (5) 5.[GTHT.1.1] tiếp và hợp tác các thành viên trong hoạt động nhóm. PHẨM CHẤT CHỦ YẾU Trung thực Báo cáo trung thực kết quả của thí nghiệm (6) 6.[TT.1] tách chất ra khỏi hỗn hợp Chăm chỉ Chủ động lập kế hoạch thực hiện TN tách (7) 7.[CC.2] chất ra khỏi hỗn hợp Trách nhiệm Có ý thức phối hợp với thành viên trong (8) 8.[TN.4] nhóm để hoàn thành nhiệm vụ II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
2. Hoạt động Chuẩn bị của GV Chuẩn bị của học sinh Đặt vấn đề Câu hỏi cho học sinh; Bảng nhóm Trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của GV Tìm hiểu một số Phiếu học tập Tìm hiểu cơ sở lý thuyết để phương pháp vật lý để tách chất từ hỗn hợp: Rubric đánh giá tách riêng một số chất - Phương pháp cô cạn từ hỗn hợp - Phương pháp chưng cất - Phương pháp lọc - Phương pháp tách chiết - Phương pháp từ tính Tiến hành thí nghiệm Dụng cụ thí nghiệm: Xem lạicách sử dụng các dụng để tách chất từ hỗn cụ thí nghiệm và tìm hiểu các - Cốc thủy tinh loại 100 ml: 16 cái hợp thao tác tiến hành thí nghiệm. - Chén sứ: 4 cái - Đèn cồn: 4 cái - Phễu chiết: 4 cái - Giấy lọc: 4 tờ - Phễu thủy tinh: 4 cái - Đũa thủy tinh: 4 chiếc Hóa chất: - Muối ăn lẫn cát - Dầu, nước Rubric, thang đo đánh giá Giấy A1 cho mỗi nhóm. Vận dụng Các cầu nhiệm vụ cho HS. Tranh ảnh, mô hình ứng dụng Bảng kiểm đánh giá phương pháp tách chiết trong thực tiễn. Giấy A0 hoặc bảng nhóm. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
3. Mục tiêu Công (Có thể ghi ở Phương cụ Hoạt Nội dung dạng số thứ tự PP/KTDH pháp đánh động học dạy học hoặc dạng mã chủ đạo đánh giá giá (thời gian) trọng tâm hóa đối với YCCĐ) Hoạt động 1. Tạo hứng thú Những kiến thức liên PP: dạy học giải Hỏi đáp Câu hỏi Khởi động học tập cho học quan đến dung dịch, quyết vấn đề – đáp (10 phút) sinh. hỗn hợp. KTDH: động án. não – công não. (1), (3) Sản phẩm Rubric Cơ sở lý thuyết để học sinh tách chất từ hỗn hợp: (phiếu PP: dạy học trực học tập) Hoạt động 2. - Phương pháp cô cạn quan, dạy học Tìm hiểu một hợp tác - Phương pháp chưng số phương KTDH: chia cất pháp tách nhóm, động não chất - Phương pháp lọc – công não. (35 phút) - Phương pháp tách chiết - Phương pháp từ tính Hoạt động 3. (2), (4), (6) PP trực quan: sử Quan sát Rubric, Tiến hành thí nghiệm Tiến hành thí dụng thí nghiệm thang tách chất bằng nghiệm để trong dạy học. đo phương pháp cô cạn tách chất từ KTDH: các và phương pháp chiết hỗn hợp (45 mảnh ghép phút) Hoạt động 4. (5) Ứng dụng phương Quan sát, Bảng PP:dạy học hợp Vận dụng pháp tách chiết trong sản phẩm kiểm tác Tìm hiểu mở đời sống và sản xuất học tập KTDH: chia rộng kiến nhóm, động não thức thực – công não. tiễn.(45 phút) B. CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC Hoạt động 1. Đặt vấn đề (10 phút) 1. Mục tiêu:Tạo hứng thú học tập cho học sinh.
4. 2. Tổ chức hoạt động: Chuẩn bị - GV chia lớp thành 4 nhóm: 1 nhóm trưởng, 1 thư kí - Mỗi nhóm được phát 1 bảng nhóm. Chuyển giao nhiệm vụ học tập Bước 1:GV trình chiếu câu hỏi: Hãy ghép thông tin cột A và cột B cho phù hợp. Cột A Cột B A. Muối ăn 1. Chất tinh khiết. B. Cát 2. Hỗn hợp C. Nước cất 3. Chất tan được trong nước. D. Muối và cát 4. Chất không tan trong nước. E. Dung dịch nước muối. Bước 2: Học sinh thảo luận nhóm thực hiện nhiệm vụ học tập, trình bày kết quả lên bảng nhóm. Bước 3:Học sinh báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập theo nhóm. Bước 4: GV chiếu đáp án. Từ kết quả hoạt động nhóm, GV yêu cầu HS nhắc lại các khái niệm liên quan đến kiến thức trên. GV đặt vấn đề: Làm thế nào để tách riêng các chất từ các hỗn hợp trên? 3. Dự kiến phương án đánh giá kết quả học tập: Đánh giá qua câu trả lời trên bảng nhóm. Đáp án phần nối câu: A – 3; B – 4; C – 1; D – 2; E – 2 Hoạt động 2. Tìm hiểu một số phương pháp tách chất và một số thí nghiệm (35 phút) 1. Mục tiêu:(1), (3) 2. Tổ chức hoạt động Chuẩn bị - GV chia lớp thành 4 nhóm: 1 nhóm trưởng, 1 thư kí - Mỗi nhóm được phát 1 phiếu học tập. Chuyển giao nhiệm vụ học tập Yêu cầu HS thảo luận nhóm hoàn thành nội dung phiếu học tập: PHIẾU HỌC TẬP 1: Câu 1: Quan sát và ghi phương pháp tách chất tương ứng với mỗi hình ảnh bên dưới. HÌNH ẢNH MINH HOẠCÁC PHƯƠNG PHÁP TÁCH CHẤT
5. TÊN PHƯƠNG PHÁP Câu 2:Mỗi phương pháp tách chất được sử dụng cho trường hợp nào? Phương pháp tách chất Ứng dụng Câu 3: Nêu phương pháp tách chất phù hợp cho các hỗn hợp sau: Hỗn hợp Phương pháp tách chất Muối và cát Dầu ăn và nước Bột sắt và bột nhôm Rượu và nước Dung dịch nước muối Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập, tiến hành thảo luận hoàn thành phiếu học tập. Bước 3:Học sinh báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập theo nhóm. Bước 4: GV trao đổi và chốt kiến thức. 3. Dự kiến sản phẩm học tập: Câu 1: HÌNH ẢNH MINH HOẠCÁC PHƯƠNG PHÁP TÁCH CHẤT
6. TÊN Chiết Chưng cất Cô cạn Lọc Từ tính PHƯƠNG PHÁP Câu 2: Phương pháp tách chất Ứng dụng Chiết Tách chất lỏng này ra khỏi chất lỏng khác mà hai chất lỏng không bị hòa tan vào nhau Chưng cất Tách 2 chất lỏng có nhiệt độ sôi khác nhau Cô cạn Tách chất lỏng (bay hơi) ra khỏi hỗn hợp với chất rắn (khó bay hơi) Lọc Tách các chất tan trong nước với chất không tan trong nước Từ tính Tách các chất có tính nhiễm từ Câu 3: Hỗn hợp Phương pháp tách chất Muối và cát Lọc Dầu ăn và nước Chiết Bột sắt và bột nhôm Từ tính (nam châm) Rượu và nước Chưng cất Dung dịch nước muối Cô cạn 4. Dự kiến phương án đánh giá:GV thống nhất với lớp rubric đánh giá hoạt động 2. Tiêu chí đánh giá Mức độ đánh giá và điểm Điểm Mức 1 (5đ) Mức 2 (7đ) Mức 3 (9đ) Ghi được tên phương pháp Ghi được 1 – 2 Ghi được 3 - 4 Ghi được 5 hình táchchất theo hình hình hình Nêu được đặc điểm của các Nêu được 1 – 2 Nêu được 3 - 4đặc Nêu được 5đặc phương pháp tách chất đặc điểm điểm điểm
7. Lựa chọn phương pháp tách Đúng 1 – 2 hỗn Đúng3 - 4 hỗn hợp Đúng5hỗn hợp phù hợp cho mỗi hỗn hợp hợp Tổng điểm Hoạt động 3.Tiến hành thí nghiệm để tách chất từ hỗn hợp (45 phút) 1. Mục tiêu:(2), (4), (6), (7) 2. Tổ chức hoạt động Chuẩn bị Giáo viên chia lớp làm 4 nhóm (dự kiến: 2 nhóm/ vấn đề: cô cạn, chiết), mỗi nhóm 1 nhóm trưởng, 1 thư kí. Giấy A1 cho mỗi nhóm. Các dụng cụ, thiết bị: phễu chiết, phễu lọc, giấy lọc, đèn cồn, ống nghiệm, kẹp gỗ, giá thí nghiệm, cốc thủy tinh, đũa thủy tinh. Hóa chất: muối và cát, hỗn hợp dầu ăn và nước. Chuyển giao nhiệm vụ học tập Bước 1:Tìm hiểu các dụng cụ tách chất cơ bản ✓ Nhóm 1, 3: Tìm hiểu các dụng cụ, thiết bị cần thiếtđể tách chất ra khỏi hỗn hợp bằng 2 phương pháp: cô cạn ✓ Nhóm 2, 4: Tìm hiểu các dụng cụ, thiết bị cần thiết để tách chất ra khỏi hỗn hợp bằng 2 phương pháp: chiết. Học sinh quan sát, tìm hiểu các dụng cụ (phễu chiết, cốc, đèn cồn, giấy lọc, đũa thủy tỉnh, muỗng) và cách sử dụng. Bước 2: Phân công nhiệm vụ Giáo viên giao nhiệm vụ cho các nhóm: ✓ Nhóm 1, 3: Tách muối ăn ra khỏi hỗn hợp nước muối. ✓ Nhóm 2, 4: Tách dầu ra khỏi hỗn hợp dầu và nước Giáo viên hướng dẫn học sinh nội dung hoạt động trong nhóm, thiết kế tiến trình làm việc trong nhóm và các yêu cầu trình bày kết quả. Bảng 1: Phân công nhiệm vụ và yêu cầu hình thức báo cáo kết quả: Nhiệm vụ Nội dung cần thực hiện Dự kiến Nhóm 1, 3 Tách muối ăn ra khỏi hỗn hợp nước Sản phẩm trình bày bằng giấy A1 kèm kết muối. quả thí nghiệm
8. Nhóm 2, 4 Tách dầu ra khỏi hỗn hợp dầu và nước. Sản phẩm trình bày bằng giấy A1 kèm kết quả thí nghiệm Bước 3: Thực hiện nhiệm vụ Bảng 2: Tiến trình thực hiện nhiệm vụ Nội dung Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Thu thập thông tin Theo dõi giúp đỡ, hướng dẫn các Thảo luận nhóm phân tích các chất trong Đề xuất phương án nhóm (cách sử dụng các dụng cụ thíhỗn hợp Tiến hành thí nghiệm nghiệm nếu có) Phân tích cách tách chất Đề xuất cách tách chất Đề xuất dụng cụ thí nghiệm Thiết kế thí nghiệm Tiến hành thực hiện Thảo luận nhóm Theo dõi giúp đỡ, hướng dẫn các Thảo luận phân tích kết quả thí nghiệm và Xử lí thông tin nhóm (xử lí thông tin, cách trình trao đổi về cách trình bày báo cáo Hoàn thành báo cáo bày sản phẩm) Nêu tên phương pháp tách Xây dựng báo cáo Bước 4: Trình bày báo cáo Các nhóm trình bày báo cáo, trong báo cáo kèm kết quả thí nghiệm và hình ảnh mô phỏng quá trình thực hiện. 3. Dự kiến phương án đánh giá:GV thống nhất với lớp rubric đánh giá hoạt động 3 Tiêu chí đánh giá Mức độ đánh giá và điểm Điểm Mức 1 (5đ) Mức 2 (7đ) Mức 3 (9đ) Đề xuất cách tách chất và Đề xuất đúng khi Đề xuất đúng Đề xuất đúng thiết kế thí nghiệm có sự gợi ý của nhưng tiến trình giáo viên. chưa hoàn toàn chính xác Thao tác thực hiện Lúng túng, rơi Còn một số lỗi Nhanh, gọn, chính vỡ dụng cụ, hao thao tác xác phí hóa chất.
9. Hình thức sản phẩm báo Không có hình Có hình ảnh Có hình ảnh minh cáo ảnh, trang trí sơ nhưng chưa nêu họa rõ ràng, trang sài rõ chú thích, có trí đẹp mắt trang trí Tổng điểm Giáo viên và học sinh đánh giá mức độ đạt mục tiêuTC.1.1 bằng thang đo: Tiêu chí Mức 1 Mức 2 Mức 3 Mức 4 Tổ chức hoạt Tất cả các thành Hầu hết các thành Hầu hết các thành Hầu các thành động nhóm khi viên đều thực viên đều thực viên đều thực viên đều không tiến hành làm thí hiện nhiệm vụ khi hiện nhiệm vụ khi hiện nhiệm vụ khi thực hiện nhiệm nghiệm làm TN làm TN, chỉ có làm TN, chỉ có vụ khi làm TN, 1,2 HS không làm 3,4 HS không làm chỉ có 1,2 HS chủ chốt làm Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4 Hoạt động 4.Vận dụng (45 phút) 1. Mục tiêu:(5), (8) 2. Tổ chức hoạt động Chuẩn bị Tìm hiểu mở rộng kiến thức thực tiễn. Chuyển giao nhiệm vụ học tập Bước 1: GV giao nhiệm vụ: Sưu tầm tranh ảnh về ứng dụng các phương pháp tách chiết trong thực tế đời sống và sản xuất. Bước 2: Các nhóm thảo luận, sưu tầm, thiết kế báo cáo. Bước 3:Các nhóm giới thiệu sản phẩm của nhóm mình. Bước 4:Các nhóm khác tham gia nhận xét, đánh giá. 3. Dự kiến phương án đánh giá:Giáo viên và học sinh đánh giá hoạt động thông qua bảng kiểm. Các tiêu chí Có Không Nêu được 2 ứng dụng tách chất trong đời sống Hình ảnh minh họa đẹp, rõ Nêu được nguyên tắc sử dụng phương pháp tách chất Nêu được quy trình thực hiện tách chất
10. Nêu được vai trò của ứng dụng phương pháp tách chiết Thuyết trình rõ ràng, hấp dẫn Thảo luận nhóm sôi nổi Các HS trong nhóm đều tham gia hoạt động